Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 30, 2016
Πρόσεξε εργάτη... (Γιάννης Νεγρεπόντης)...
Θολοί καιροί, πρόσεξε εργάτη...
άγρυπνο πάντα έχε το μάτι....
άγρυπνο πάντα έχε το μάτι,
εχθρούς και φίλους, πρόσεξε εργάτη.
Πίσω απ`τον Φράνκο, τον Μουσολίνι, τον Χίτλερ
κι άλλους που ίδιοι πάντα...
ίδιοι πάντα καπιταλίστες,
στόχο τους έχουν εσένα εργάτη.
Όσα και να`ναι αυτοί πληρώνουν
σε χρήμα κι άλλα, στα ίδια πάντα...
στα ίδια πάντα μαύρα σκοτάδια
να σε κρατάνε εσένα εργάτη.
Λίγοι δεν είναι απ`τους φίλους
που σε πρόδωσαν οπορτουνίστες...
που σε πρόδωσαν οπορτουνίστες,
στόχο τους έχουν εσένα εργάτη.
Γιάννης Νεγρεπόντης... Από τα "Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας"
άγρυπνο πάντα έχε το μάτι....
άγρυπνο πάντα έχε το μάτι,
εχθρούς και φίλους, πρόσεξε εργάτη.
Πίσω απ`τον Φράνκο, τον Μουσολίνι, τον Χίτλερ
κι άλλους που ίδιοι πάντα...
ίδιοι πάντα καπιταλίστες,
στόχο τους έχουν εσένα εργάτη.
Όσα και να`ναι αυτοί πληρώνουν
σε χρήμα κι άλλα, στα ίδια πάντα...
στα ίδια πάντα μαύρα σκοτάδια
να σε κρατάνε εσένα εργάτη.
Λίγοι δεν είναι απ`τους φίλους
που σε πρόδωσαν οπορτουνίστες...
που σε πρόδωσαν οπορτουνίστες,
στόχο τους έχουν εσένα εργάτη.
Γιάννης Νεγρεπόντης... Από τα "Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας"
Ακόμα ένα είδος κορακιού που χρησιμοποιεί εργαλεία...
Το κοράκι της Χαβάης, έρχεται να προστεθεί στο συγγενικό του κοράκι της Νέας Καληδονίας, ως ένα ακόμη σπάνιο είδος πουλιού που εκ προθέσεως χρησιμοποιεί
εργαλεία (συνήθως κλαράκια) για να βρει την τροφή του, όπως έντομα χωμένα
μέσα σε κορμούς δέντρων και στη βλάστηση.
Υπάρχουν πάνω από 40 είδη κορακιών στον κόσμο, αλλά μέχρι στιγμής μόνο δύο
έχουν βρεθεί να κάνουν χρήση εργαλείων. Τα κοράκια θεωρούνται πανέξυπνα από
την αρχαιότητα, γι' αυτό υπάρχουν και σχετικοί μύθοι.
Το εν λόγω κοράκι, γνωστό ως «Αλάλα» στη Χαβάη, είναι ένα από τα σπανιότερα
κοράκια και κινδυνεύει με εξαφάνιση, καθώς ζει πια μόνο σε ζωολογικούς κήπους.
Οι επιστήμονες με την έρευνά τους κάλυψαν σχεδόν όλο τον εν ζωή πληθυσμό του
είδους (109 πουλιά από τα 130 που υπάρχουν συνολικά) σε διάφορους ζωολογικούς
κήπους.
Όπως έδειξαν τα σχετικά πειράματα, το 93% των κορακιών κατέφυγαν σε μικρά
ξύλα-εργαλεία για να φθάσουν την τροφή τους, η οποία σκοπίμως βρισκόταν σε
σημείο δυσπρόσιτο για να την πιάσουν μόνο με το ράμφος τους.
«Ήσαν απίστευτα επιδέξια στο να χειρίζονται τα κλαράκια, να τα κονταίνουν αν
ήσαν πολύ μακριά και να τα ξεφορτώνονται όταν δεν τους άρεσαν», δήλωσε ένας
από τους επιστήμονες.
Με δεδομένο ότι και τα δύο είδη κορακιών που κάνουν χρήση εργαλείων, έχουν
αναπτυχθεί σε νησιά του Ειρηνικού ωκεανού (Νέα Καληδονία και Χαβάη), οι βιο-
λόγοι ξύνουν το κεφάλι τους για να βρουν τι το ιδιαίτερο στην πορεία της εξέλιξης
μπορεί να έπαιξε ρόλο, που ώθησε τα πουλιά ειδικά εκεί να γίνουν πιο έξυπνα.
Η χρήση εργαλείων είναι πολύ σπάνια στο ζωικό βασίλειο. Πριν τα κοράκια, είχε διαπιστωθεί ότι οι χιμπατζήδες στη φύση χρησιμοποιούν και εκείνοι μικροί ξύλα
για να βρίσκουν έντομα ή μέλι, ενώ οι μακάκοι και οι καπουτσίνοι χρησιμοποιούν
πέτρες για να σπάνε καρύδες και οστρακοειδή, κάτι που κάνουν και μερικοί γύπες.
Επίσης μερικές σφήκες, χταπόδια, καβούρια και αράχνες έχουν βρεθεί να χρησι-
μοποιούν ένα είδος εργαλείων.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Πηγές πληροφοριών : "Nature" και Πρακτορείο Ρόιτερς.
εργαλεία (συνήθως κλαράκια) για να βρει την τροφή του, όπως έντομα χωμένα
μέσα σε κορμούς δέντρων και στη βλάστηση.
Υπάρχουν πάνω από 40 είδη κορακιών στον κόσμο, αλλά μέχρι στιγμής μόνο δύο
έχουν βρεθεί να κάνουν χρήση εργαλείων. Τα κοράκια θεωρούνται πανέξυπνα από
την αρχαιότητα, γι' αυτό υπάρχουν και σχετικοί μύθοι.
Το εν λόγω κοράκι, γνωστό ως «Αλάλα» στη Χαβάη, είναι ένα από τα σπανιότερα
κοράκια και κινδυνεύει με εξαφάνιση, καθώς ζει πια μόνο σε ζωολογικούς κήπους.
Οι επιστήμονες με την έρευνά τους κάλυψαν σχεδόν όλο τον εν ζωή πληθυσμό του
είδους (109 πουλιά από τα 130 που υπάρχουν συνολικά) σε διάφορους ζωολογικούς
κήπους.
Όπως έδειξαν τα σχετικά πειράματα, το 93% των κορακιών κατέφυγαν σε μικρά
ξύλα-εργαλεία για να φθάσουν την τροφή τους, η οποία σκοπίμως βρισκόταν σε
σημείο δυσπρόσιτο για να την πιάσουν μόνο με το ράμφος τους.
«Ήσαν απίστευτα επιδέξια στο να χειρίζονται τα κλαράκια, να τα κονταίνουν αν
ήσαν πολύ μακριά και να τα ξεφορτώνονται όταν δεν τους άρεσαν», δήλωσε ένας
από τους επιστήμονες.
Με δεδομένο ότι και τα δύο είδη κορακιών που κάνουν χρήση εργαλείων, έχουν
αναπτυχθεί σε νησιά του Ειρηνικού ωκεανού (Νέα Καληδονία και Χαβάη), οι βιο-
λόγοι ξύνουν το κεφάλι τους για να βρουν τι το ιδιαίτερο στην πορεία της εξέλιξης
μπορεί να έπαιξε ρόλο, που ώθησε τα πουλιά ειδικά εκεί να γίνουν πιο έξυπνα.
Η χρήση εργαλείων είναι πολύ σπάνια στο ζωικό βασίλειο. Πριν τα κοράκια, είχε διαπιστωθεί ότι οι χιμπατζήδες στη φύση χρησιμοποιούν και εκείνοι μικροί ξύλα
για να βρίσκουν έντομα ή μέλι, ενώ οι μακάκοι και οι καπουτσίνοι χρησιμοποιούν
πέτρες για να σπάνε καρύδες και οστρακοειδή, κάτι που κάνουν και μερικοί γύπες.
Επίσης μερικές σφήκες, χταπόδια, καβούρια και αράχνες έχουν βρεθεί να χρησι-
μοποιούν ένα είδος εργαλείων.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Πηγές πληροφοριών : "Nature" και Πρακτορείο Ρόιτερς.
"Χορός"... (Μάνος Χατζιδάκις)...
Ορχηστρική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, από το θεατρικό έργο του Ιάκωβου
Καμπανέλλη "Παραμύθι χωρίς όνομα".
Καμπανέλλη "Παραμύθι χωρίς όνομα".
Η Ελληνική μυθολογία, οι κοσμογονικές και θεογονικές αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων... μέσα από τη «Θεογονία» του Ησίοδου…
Όταν αναφερόμαστε στις κοσμογονικές και θεογονικές αντιλήψεις των αρχαίων
Ελλήνων, μέσα από την μυθολογία τους, βασικά αναφερόμαστε στη «Θεογονία»,
την ποιητική ραψωδία του Ησίοδου. Το έργο εκτιμάται πως γράφτηκε περίπου
το 700 π.κ.ε και αποτελείται από 1032 εξάμετρα. Ο Ησίοδος χρησιμοποιεί έναν
συναρπαστικό αφηγηματικό τρόπο γραφής και παρουσίασης, ο οποίος είχε έντονη απήχηση, κυρίως στις επόμενες γενιές ποιητών και φιλοσόφων.
Μας παρέχει πλήθος πληροφοριών για τους θεούς και τις άλλες θεϊκές ή μυθικές
οντότητες του ελληνικού δωδεκάθεου, οι οποίες πλαισιώνονται με πληθώρα ερμη-
νειών και εξηγήσεων για τα γενεαλογικά δένδρα των θεών, τη ζωή τους, τους χα-
ρακτήρες τους, τις συνήθειές τους, τις σχέσεις τους με τους ανθρώπους κλπ.
Στην πραγματικότητα ο Ησίοδος αποπειράθηκε, για πρώτη φορά, να συγκεντρώ-
σει και να καταγράψει τους θρησκευτικούς μύθους και τους μύθους δημιουργίας
του Κόσμου, οι οποίοι ήταν διαδεδομένοι στην τότε γνωστή ελληνική επικράτεια
και το έπραξε όσο καλύτερα μπορούσε.
Αβίαστα μπορούμε να πούμε, πως ο Ησίοδος διαμόρφωσε με το έργο του μια πιο
συμπαγή μορφή της Ελληνικής μυθολογίας.
Στην Θεογονία του Ησίοδου προϋπάρχουν τρία στοιχεία, το Χάος, η Γαία και ο
Έρως. Αυτές οι τρεις μορφές δεν έχουν γεννηθεί η μία από την άλλη, αλλά είναι
αυτογέννητες και απλά εμφανίστηκαν η μία μετά την άλλη. Από τις τρεις αυτές
πρώτες θεότητες, μόνο ο Έρως δε γεννά απογόνους. Είναι αυτός, ο οποίος απο-
τελεί τη δύναμη έλξης, αυτός που ενώνει και ωθεί τις άλλες δυνάμεις στη δημι-
ουργία. Από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η Νύχτα και από την ένωση των
δυο γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα.
Πολύ αργότερα από τα σκοτεινά σπλάχνα της Νύχτας, προήλθαν ο Ύπνος και
ο Θάνατος, δυο αδέρφια που τόσο στενή σχέση έχουν μεταξύ τους και με τους
ανθρώπους. Επίσης από τη Νύχτα γεννήθηκαν η Απάτη και η Έριδα (Φιλονικία).
Η Απάτη ήταν μια δολοπλόκα θεά, η οποία κυρίευε τους ανθρώπους και τους
οδηγούσε σε άνομες πράξεις Η Έριδα έσπερνε τη διχόνοια ανάμεσα σε θεούς
και σε ανθρώπους. Τα τρομερά παιδιά της Έριδας ήταν ο Πόνος, η Λήθη (η λησ-
μονιά), ο Λιμός (η πείνα), οι Μάχες, οι Φόνοι, η Δυσνομία και ο Όρκος.
Η Γαία, χωρίς ερωτική πράξη, γεννά μόνη της τον Ουρανό, ο οποίος την προστα-
τεύει και έχει όση έκταση έχει και εκείνη. Γεννά επίσης τα Όρη και τον Πόντο.
Έτσι όλη η διαμόρφωση του Κόσμου ξεκινά από εκείνη.
Η Γαία είναι αυτή που δημιουργεί το Σύμπαν, γεννώντας ουσιαστικά όλα τα συσ-
τατικά του. Στη συνέχεια παραχωρεί μέρος από τις εξουσίες της στον Ουρανό και
από το σπέρμα του γεννά τον Ωκεανό, τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίωνα, τη Θεία,
τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη, τη Φοίβη, την Τηθύα.
Η Γαία γεννά ακόμη τους Τιτάνες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες (τρία
τέρατα, με πενήντα κεφάλια και εκατό χέρια).
Ο Ουρανός αντιμετωπίζει με περιφρόνηση τα παιδιά του και τα φυλακίζει στα
σπλάχνα της Γης, στα Τάρταρα, γεγονός που προκάλεσε την οργή της Γαίας.
Έτσι συμβουλεύει το γιο της Κρόνο, το μικρότερο από τους Τιτάνες, να πάρει την
εξουσία από τον πατέρα του.
Ο Κρόνος, με τη βοήθεια των Εκατόγχειρων και των Κυκλώπων, επιτίθεται στον
πατέρα του, τον ευνουχίζει με ένα τεράστιο δρεπάνι και του παίρνει την εξουσία.
Στο σημείο που πέφτει το αίμα του Ουρανού γεννιούνται οι Ερινύες, οι Γίγαντες,
οι Μελίες και από το χυμένο σπέρμα του γεννιέται η Αφροδίτη.
Μετά την ήττα του Ουρανού από τον Κρόνο, η Γαία έσμιξε ερωτικά με το γιο της
Πόντο. Από την ένωση αυτή προήλθαν όλες οι θεότητες που προσωποποιούν τις
δυνάμεις του υγρού στοιχείου, δηλαδή τη θάλασσα, τους ποταμούς, τις πηγές και
τις λίμνες. Παιδιά του Πόντου και της Γαίας ήταν ο Νηρέας, ο Θαύμος, η Ευρυβία,
ο Φόρκης και η Κητώ.
Εν τω μεταξύ ο Ουρανός προφητεύει πως κάποιο από τα παιδιά του Κρόνου θα
του πάρει την εξουσία. Ο Κρόνος για να διασφαλίσει την εξουσία του, καταβροχ-
θίζει όποιο παιδί γεννάει η σύζυγός του Ρέα. Καταπίνει στη σειρά τη Δήμητρα,
την Εστία, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα. Όταν γεννιέται ο Δίας, η Ρέα
έδωσε στον Κρόνο να καταπιεί μια φασκιωμένη πέτρα, αντί για το μωρό και κρύ-
βει το βρέφος σε ένα σπήλαιο του όρους Δίκτη στην Κρήτη.
Όταν μεγαλώνει ο Δίας, ποτίζει με δηλητήριο στον Κρόνο και τον αναγκάζει να
βγάλει από την κοιλιά του τα αδέλφια του. Ο Κρόνος εξαγριώνεται και έτσι αρχίζει
ένας πόλεμος μεταξύ των νεώτερων και γηραιότερων θεών, ο οποίος είναι γνωστός
ως Τιτανομαχία ή ο πόλεμος των Τιτάνων.
Οι Τιτάνες καθοδηγούνται από τον Κρόνο, ο οποίος έχει ως συμμάχους τον Κοίο,
τον Κρείο, τον Υπερίωνα, τον Ιαπετό, τον Άτλαντα και τον Μενοίτιο.
Οι Ολύμπιοι έχουν ηγέτη τους το Δία, ο οποίος έχει στο πλευρό του, τους Εκατόγ-
χειρες, τους Κύκλωπες και τους Γίγαντες, οι οποίοι είχαν απελευθερωθεί από τα
Τάρταρα και ακόμη την Ήρα, την Εστία, τη Δήμητρα, τον Άδη, τον Ποσειδώνα
και δύο Ιαπετίδες, τον Επιμηθέα και τον Προμηθέα.
Μετά από έναν άγριο δεκάχρονο πόλεμο, ο οποίος συντάραξε ολόκληρο το Σύμπαν,
οι Ολύμπιοι θεοί βγήκαν τελικά νικητές. Μοίρασαν μεταξύ τους όλες τις εξουσίες.
Ο Δίας εξουσίαζε τον αέρα και τον ουρανό, ο Ποσειδώνας τη θάλασσα και όλο το
υδάτινο στοιχείο και ο Άδης τον Κάτω Κόσμο. Η Γη αφέθηκε στην κοινή κυριαρχία
όλων των θεών. Στη συνέχεια οι Ολύμπιοι θεοί έκλεισαν τους Τιτάνες στα Τάρταρα.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Ωκεανός και οι Τιτανίδες (Θεία, Ρέα, Θέμις, Μνη-
μοσύνη, Φοίβη και Τηθύς) παρέμειναν ουδέτεροι, και γι' αυτό δεν τιμωρήθηκαν
από τον Δία. Οι Εκατόγχειρες παρέμειναν φύλακές τους, μέχρι τη στιγμή που ο Δίας
τους απελευθέρωσε όλους, εκτός από τον Άτλαντα.
Έτσι ξεκίνησε η εποχή της κυριαρχίας των Ολύμπιων θεών.
Ησίοδος. Κορυφαίος ποιητής και ραψωδός της πρώιμης αρχαιότητας. Γεννήθηκε
στα τέλη του 8ου αιώνα π.κ.ε, στην Άσκρα της Βοιωτίας, κοντά στον Ελικώνα.
Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Κύμη της Μικράς Ασίας.
Ο ίδιος πίστευε πως το χάρισμα της ποίησης του το έδωσαν οι επτά Μούσες, κόρες
του Δία και της Μνημοσύνης και γι αυτό συχνά επισκεπτόταν το όρος του Ελικώνα,
στο οποίο, σύμφωνα με το μύθο, κατοικούσαν οι Μούσες.
Από τα έργα του Ησίοδου, τρία σώζονται ολόκληρα και είναι : Θεογονία, Έργα και
Ημέραι και Ασπίς Ηρακλέους.
Όσο αφορά το θάνατό του, η παράδοση αναφέρει πως ο ποιητής πέθανε και τάφηκε
στην πατρίδα του την Άσκρα και μετά την καταστροφή της γενέτειράς του από τους
Θεσπιείς και τα οστά του μεταφέρθηκαν και ενταφιάσθηκαν στον Ορχομενό.
Μία δεύτερη αφήγηση, η οποία μάλλον αποτελεί μόνο έναν σωζόμενο θρύλο, διηγεί-
ται πως ο Ησίοδος σκοτώθηκε στην Οινόη της Λοκρίδας από τους Αμφιφάνη και Γανύκτορα, αδελφούς της Κρυμένης, την οποία ο Ησίοδος είχε διαφθείρει ερωτικά.
Κοσμάς Λεοντιάδης.
*Το παρόν, αποτελεί λήμμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο μου «Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων».
Ελλήνων, μέσα από την μυθολογία τους, βασικά αναφερόμαστε στη «Θεογονία»,
την ποιητική ραψωδία του Ησίοδου. Το έργο εκτιμάται πως γράφτηκε περίπου
το 700 π.κ.ε και αποτελείται από 1032 εξάμετρα. Ο Ησίοδος χρησιμοποιεί έναν
συναρπαστικό αφηγηματικό τρόπο γραφής και παρουσίασης, ο οποίος είχε έντονη απήχηση, κυρίως στις επόμενες γενιές ποιητών και φιλοσόφων.
Μας παρέχει πλήθος πληροφοριών για τους θεούς και τις άλλες θεϊκές ή μυθικές
οντότητες του ελληνικού δωδεκάθεου, οι οποίες πλαισιώνονται με πληθώρα ερμη-
νειών και εξηγήσεων για τα γενεαλογικά δένδρα των θεών, τη ζωή τους, τους χα-
ρακτήρες τους, τις συνήθειές τους, τις σχέσεις τους με τους ανθρώπους κλπ.
Στην πραγματικότητα ο Ησίοδος αποπειράθηκε, για πρώτη φορά, να συγκεντρώ-
σει και να καταγράψει τους θρησκευτικούς μύθους και τους μύθους δημιουργίας
του Κόσμου, οι οποίοι ήταν διαδεδομένοι στην τότε γνωστή ελληνική επικράτεια
και το έπραξε όσο καλύτερα μπορούσε.
Αβίαστα μπορούμε να πούμε, πως ο Ησίοδος διαμόρφωσε με το έργο του μια πιο
συμπαγή μορφή της Ελληνικής μυθολογίας.
Στην Θεογονία του Ησίοδου προϋπάρχουν τρία στοιχεία, το Χάος, η Γαία και ο
Έρως. Αυτές οι τρεις μορφές δεν έχουν γεννηθεί η μία από την άλλη, αλλά είναι
αυτογέννητες και απλά εμφανίστηκαν η μία μετά την άλλη. Από τις τρεις αυτές
πρώτες θεότητες, μόνο ο Έρως δε γεννά απογόνους. Είναι αυτός, ο οποίος απο-
τελεί τη δύναμη έλξης, αυτός που ενώνει και ωθεί τις άλλες δυνάμεις στη δημι-
ουργία. Από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η Νύχτα και από την ένωση των
δυο γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα.
Πολύ αργότερα από τα σκοτεινά σπλάχνα της Νύχτας, προήλθαν ο Ύπνος και
ο Θάνατος, δυο αδέρφια που τόσο στενή σχέση έχουν μεταξύ τους και με τους
ανθρώπους. Επίσης από τη Νύχτα γεννήθηκαν η Απάτη και η Έριδα (Φιλονικία).
Η Απάτη ήταν μια δολοπλόκα θεά, η οποία κυρίευε τους ανθρώπους και τους
οδηγούσε σε άνομες πράξεις Η Έριδα έσπερνε τη διχόνοια ανάμεσα σε θεούς
και σε ανθρώπους. Τα τρομερά παιδιά της Έριδας ήταν ο Πόνος, η Λήθη (η λησ-
μονιά), ο Λιμός (η πείνα), οι Μάχες, οι Φόνοι, η Δυσνομία και ο Όρκος.
Η Γαία, χωρίς ερωτική πράξη, γεννά μόνη της τον Ουρανό, ο οποίος την προστα-
τεύει και έχει όση έκταση έχει και εκείνη. Γεννά επίσης τα Όρη και τον Πόντο.
Έτσι όλη η διαμόρφωση του Κόσμου ξεκινά από εκείνη.
Η Γαία είναι αυτή που δημιουργεί το Σύμπαν, γεννώντας ουσιαστικά όλα τα συσ-
τατικά του. Στη συνέχεια παραχωρεί μέρος από τις εξουσίες της στον Ουρανό και
από το σπέρμα του γεννά τον Ωκεανό, τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίωνα, τη Θεία,
τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη, τη Φοίβη, την Τηθύα.
Η Γαία γεννά ακόμη τους Τιτάνες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες (τρία
τέρατα, με πενήντα κεφάλια και εκατό χέρια).
Ο Ουρανός αντιμετωπίζει με περιφρόνηση τα παιδιά του και τα φυλακίζει στα
σπλάχνα της Γης, στα Τάρταρα, γεγονός που προκάλεσε την οργή της Γαίας.
Έτσι συμβουλεύει το γιο της Κρόνο, το μικρότερο από τους Τιτάνες, να πάρει την
εξουσία από τον πατέρα του.
Ο Κρόνος, με τη βοήθεια των Εκατόγχειρων και των Κυκλώπων, επιτίθεται στον
πατέρα του, τον ευνουχίζει με ένα τεράστιο δρεπάνι και του παίρνει την εξουσία.
Στο σημείο που πέφτει το αίμα του Ουρανού γεννιούνται οι Ερινύες, οι Γίγαντες,
οι Μελίες και από το χυμένο σπέρμα του γεννιέται η Αφροδίτη.
Μετά την ήττα του Ουρανού από τον Κρόνο, η Γαία έσμιξε ερωτικά με το γιο της
Πόντο. Από την ένωση αυτή προήλθαν όλες οι θεότητες που προσωποποιούν τις
δυνάμεις του υγρού στοιχείου, δηλαδή τη θάλασσα, τους ποταμούς, τις πηγές και
τις λίμνες. Παιδιά του Πόντου και της Γαίας ήταν ο Νηρέας, ο Θαύμος, η Ευρυβία,
ο Φόρκης και η Κητώ.
Εν τω μεταξύ ο Ουρανός προφητεύει πως κάποιο από τα παιδιά του Κρόνου θα
του πάρει την εξουσία. Ο Κρόνος για να διασφαλίσει την εξουσία του, καταβροχ-
θίζει όποιο παιδί γεννάει η σύζυγός του Ρέα. Καταπίνει στη σειρά τη Δήμητρα,
την Εστία, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα. Όταν γεννιέται ο Δίας, η Ρέα
έδωσε στον Κρόνο να καταπιεί μια φασκιωμένη πέτρα, αντί για το μωρό και κρύ-
βει το βρέφος σε ένα σπήλαιο του όρους Δίκτη στην Κρήτη.
Όταν μεγαλώνει ο Δίας, ποτίζει με δηλητήριο στον Κρόνο και τον αναγκάζει να
βγάλει από την κοιλιά του τα αδέλφια του. Ο Κρόνος εξαγριώνεται και έτσι αρχίζει
ένας πόλεμος μεταξύ των νεώτερων και γηραιότερων θεών, ο οποίος είναι γνωστός
ως Τιτανομαχία ή ο πόλεμος των Τιτάνων.
Οι Τιτάνες καθοδηγούνται από τον Κρόνο, ο οποίος έχει ως συμμάχους τον Κοίο,
τον Κρείο, τον Υπερίωνα, τον Ιαπετό, τον Άτλαντα και τον Μενοίτιο.
Οι Ολύμπιοι έχουν ηγέτη τους το Δία, ο οποίος έχει στο πλευρό του, τους Εκατόγ-
χειρες, τους Κύκλωπες και τους Γίγαντες, οι οποίοι είχαν απελευθερωθεί από τα
Τάρταρα και ακόμη την Ήρα, την Εστία, τη Δήμητρα, τον Άδη, τον Ποσειδώνα
και δύο Ιαπετίδες, τον Επιμηθέα και τον Προμηθέα.
Μετά από έναν άγριο δεκάχρονο πόλεμο, ο οποίος συντάραξε ολόκληρο το Σύμπαν,
οι Ολύμπιοι θεοί βγήκαν τελικά νικητές. Μοίρασαν μεταξύ τους όλες τις εξουσίες.
Ο Δίας εξουσίαζε τον αέρα και τον ουρανό, ο Ποσειδώνας τη θάλασσα και όλο το
υδάτινο στοιχείο και ο Άδης τον Κάτω Κόσμο. Η Γη αφέθηκε στην κοινή κυριαρχία
όλων των θεών. Στη συνέχεια οι Ολύμπιοι θεοί έκλεισαν τους Τιτάνες στα Τάρταρα.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Ωκεανός και οι Τιτανίδες (Θεία, Ρέα, Θέμις, Μνη-
μοσύνη, Φοίβη και Τηθύς) παρέμειναν ουδέτεροι, και γι' αυτό δεν τιμωρήθηκαν
από τον Δία. Οι Εκατόγχειρες παρέμειναν φύλακές τους, μέχρι τη στιγμή που ο Δίας
τους απελευθέρωσε όλους, εκτός από τον Άτλαντα.
Έτσι ξεκίνησε η εποχή της κυριαρχίας των Ολύμπιων θεών.
Ησίοδος. Κορυφαίος ποιητής και ραψωδός της πρώιμης αρχαιότητας. Γεννήθηκε
στα τέλη του 8ου αιώνα π.κ.ε, στην Άσκρα της Βοιωτίας, κοντά στον Ελικώνα.
Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Κύμη της Μικράς Ασίας.
Ο ίδιος πίστευε πως το χάρισμα της ποίησης του το έδωσαν οι επτά Μούσες, κόρες
του Δία και της Μνημοσύνης και γι αυτό συχνά επισκεπτόταν το όρος του Ελικώνα,
στο οποίο, σύμφωνα με το μύθο, κατοικούσαν οι Μούσες.
Από τα έργα του Ησίοδου, τρία σώζονται ολόκληρα και είναι : Θεογονία, Έργα και
Ημέραι και Ασπίς Ηρακλέους.
Όσο αφορά το θάνατό του, η παράδοση αναφέρει πως ο ποιητής πέθανε και τάφηκε
στην πατρίδα του την Άσκρα και μετά την καταστροφή της γενέτειράς του από τους
Θεσπιείς και τα οστά του μεταφέρθηκαν και ενταφιάσθηκαν στον Ορχομενό.
Μία δεύτερη αφήγηση, η οποία μάλλον αποτελεί μόνο έναν σωζόμενο θρύλο, διηγεί-
ται πως ο Ησίοδος σκοτώθηκε στην Οινόη της Λοκρίδας από τους Αμφιφάνη και Γανύκτορα, αδελφούς της Κρυμένης, την οποία ο Ησίοδος είχε διαφθείρει ερωτικά.
Κοσμάς Λεοντιάδης.
*Το παρόν, αποτελεί λήμμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο μου «Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων».
Οι προτάσεις βιβλίων της ιστοσελίδας μας για τον μήνα Οχτώβρη...
*Μπορείτε να δείτε τις προτάσεις βιβλίων των προηγούμενων μηνών, πηγαίνοντας στις
ιδιαίτερες σελίδες μας και συγκεκριμένα στη σελίδα "Βιβλία (προτάσεις του μήνα)"...
ιδιαίτερες σελίδες μας και συγκεκριμένα στη σελίδα "Βιβλία (προτάσεις του μήνα)"...
Οι κύκνοι το φθινόπωρο... (Ναπολέων Λαπαθιώτης)...
Οι κύκνοι το φθινόπωρο ζητάνε τη χαρά τους
γιατί η χαρά τους πέταξε μαζί με τ᾿ αγιοκαίρι...
Θα ζήσουν τάχα να τη βρουν, την άνοιξη; -Ποιος ξέρει;
...γιατί μπορεί και να χαθούν πριν βρούνε τη χαρά τους...
Απόψε την περίμεναν, σχεδόν όλο το βράδι,
ώσπου στο τέλος νύσταξαν κοιτώντας το σκοτάδι,
κι έγειραν και κοιμήθηκαν απάνω στα φτερά τους...
Ναπολέων Λαπαθιώτης
γιατί η χαρά τους πέταξε μαζί με τ᾿ αγιοκαίρι...
Θα ζήσουν τάχα να τη βρουν, την άνοιξη; -Ποιος ξέρει;
...γιατί μπορεί και να χαθούν πριν βρούνε τη χαρά τους...
Απόψε την περίμεναν, σχεδόν όλο το βράδι,
ώσπου στο τέλος νύσταξαν κοιτώντας το σκοτάδι,
κι έγειραν και κοιμήθηκαν απάνω στα φτερά τους...
Ναπολέων Λαπαθιώτης
Το Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα (Μ42)...
Δόθηκε στη δημοσιότητα από τη NASA, μια νέα εντυπωσιακή ομολογουμένως εικόνα
από το Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα διαθέτει πολλά νεφελώματα αλλά το Μεγάλο Νεφέλωμα, που είναι επίσης γνωστό ως M42, είναι το
πιο «δραστήριο» και ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Βρίσκεται σε απόσταση περί-
που 1350 ετών φωτός από τη Γη και η διάμετρός του εκτιμάται ότι είναι 24 έτη φωτός.
Η μελέτη του έχει αποκαλύψει πολλά μυστικά για τη διαδικασία σχηματισμού άστρων
και πλανητών καθώς και για διάφορα κοσμικά φαινόμενα. Η νέα φωτογραφία που
δείχνει το νεφέλωμα σε όλη του την μεγαλοπρέπεια αποτελεί προϊόν επεξεργασίας
από εικόνες που τράβηξε πρόσφατα το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer.
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Πηγή πληροφοριών : NASA
από το Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα διαθέτει πολλά νεφελώματα αλλά το Μεγάλο Νεφέλωμα, που είναι επίσης γνωστό ως M42, είναι το
πιο «δραστήριο» και ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Βρίσκεται σε απόσταση περί-
που 1350 ετών φωτός από τη Γη και η διάμετρός του εκτιμάται ότι είναι 24 έτη φωτός.
Η μελέτη του έχει αποκαλύψει πολλά μυστικά για τη διαδικασία σχηματισμού άστρων
και πλανητών καθώς και για διάφορα κοσμικά φαινόμενα. Η νέα φωτογραφία που
δείχνει το νεφέλωμα σε όλη του την μεγαλοπρέπεια αποτελεί προϊόν επεξεργασίας
από εικόνες που τράβηξε πρόσφατα το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer.
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Πηγή πληροφοριών : NASA
Τέθηκε σε λειτουργία το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου...
Το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου τέθηκε σε λειτουργία, σε μια κοιλάδα
της περιφέρειας Πινγκτάνγκσε, μια ορεινή περιοχή της επαρχίας Γκουιτζόου της
νοτιοδυτικής Κίνας.
Το ραδιοτηλεσκόπιο FAST (Σφαιρικό Τηλεσκόπιο Διαμέτρου 500 μέτρων), έχει
στόχο την εξερεύνηση του διαστήματος και την αναζήτηση εξωγήινης ζωής.
Οι εργασίες για την κατασκευή του FAST ξεκίνησαν το 2011, δηλαδή 17 χρόνια
μετά την πρόταση που είχαν υποβάλει Κινέζοι αστρονόμοι.
Η εγκατάσταση του κυρίου σώματος, ενός πιάτου με 4.450 πάνελ, μεγέθους όσο
30 ποδοσφαιρικά γήπεδα, ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Πηγή πληροφοριών : Chinese Astronomical Society
της περιφέρειας Πινγκτάνγκσε, μια ορεινή περιοχή της επαρχίας Γκουιτζόου της
νοτιοδυτικής Κίνας.
Το ραδιοτηλεσκόπιο FAST (Σφαιρικό Τηλεσκόπιο Διαμέτρου 500 μέτρων), έχει
στόχο την εξερεύνηση του διαστήματος και την αναζήτηση εξωγήινης ζωής.
Οι εργασίες για την κατασκευή του FAST ξεκίνησαν το 2011, δηλαδή 17 χρόνια
μετά την πρόταση που είχαν υποβάλει Κινέζοι αστρονόμοι.
Η εγκατάσταση του κυρίου σώματος, ενός πιάτου με 4.450 πάνελ, μεγέθους όσο
30 ποδοσφαιρικά γήπεδα, ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Πηγή πληροφοριών : Chinese Astronomical Society
Ότι καλύτερο για το σύστημα...
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ορισμένα αστικά επιτελεία «αξιολογούν» την
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με κριτήριο τα συμφέροντά τους. Ανεξάρτητα από
το εάν κρίνουν πως ίσως μια άλλη κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει και
να υλοποιήσει καλύτερα τις αναδιαρθρώσεις, ανεξάρτητα από αντιθέσεις που
υπάρχουν σε σχέση με το ξαναμοίρασμα της επιχειρηματικής «πίτας».
Κρίνοντας με βάση τα στρατηγικά και μακροπρόθεσμα, λοιπόν, συμφέροντα
του κεφαλαίου, μια σειρά αστικές αναλύσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι
η «πρώτη φορά αριστερά» αφήνει σημαντική κληρονομιά και παρακαταθήκη
στην υπηρεσία αυτών των συμφερόντων. Όχι, κυρίως, από την πλευρά τού ότι
συνεχίζει την πολιτική στήριξης της ανάκαμψης του κεφαλαίου, πολιτική που
τσακίζει το λαό και τα δικαιώματά του και την ίδια ώρα προσφέρει προνόμια
στο κεφάλαιο, αλλά από την πλευρά της παρέμβασης στην εργατική - λαϊκή
συνείδηση, στο χτύπημα κάθε ριζοσπαστισμού, στην καλλιέργεια απογοήτευσης
και κλίματος συμβιβασμού με την αντιλαϊκή επίθεση.
Λένε, λοιπόν, τα αστικά επιτελεία ότι με τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «σπάνε ταμ-
πού δεκαετιών», πως «κάτι καλό συμβαίνει αυτήν την περίοδο στη χώρα».
Και φέρνουν ως παράδειγμα το γεγονός ότι «ο πρωθυπουργός επιδιώκει την
προσωπική επαφή με τους επενδυτές και τους διαβεβαιώνει ότι είναι προσωπικά
διαθέσιμος για ό,τι χρειαστεί». Επισημαίνουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και οι ανατ-
ροπές που συντελούνται από μια «αριστερή κυβέρνηση» διευκολύνουν συνολικά
το αστικό πολιτικό σύστημα, κάνουν ακόμα πιο αδιαμφισβήτητες στρατηγικές
επιλογές του κεφαλαίου, κλείνουν τα περιθώρια για τυχόν προεκλογικές διαφορο-
ποιήσεις στο πλαίσιο της κυβερνητικής εναλλαγής.
Σημειώνουν χαρακτηριστικά ότι «οι διάδοχοι του κ. Τσίπρα θα έχουν στρωμένο το
έδαφος, ιδεολογικά και πολιτικά, για να μη δειλιάζουν μπροστά στα αυτονόητα (...)
Η χώρα έχει περιθώριο να πάει προς τα πάνω. Η ζημιά που προξενείται σε κρίσιμους
τομείς και θεσμούς είναι μεγάλη, αλλά πρέπει να βλέπουμε την επόμενη και τη μεθε-
πόμενη μέρα...». Να, λοιπόν, πόσο χρήσιμος είναι ο ρόλος που έχει κληθεί και χρεω-
θεί να παίξει η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ μέσα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτόν το ρόλο τον παίζουν καλά.
Και έχουν δίκιο. Διότι η σημερινή κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, έχει κάνει ξε-
κάθαρο ότι δουλεύει για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων που προϋπο-
θέτει να πληρώσουν με αίμα οι εργαζόμενοι και οι λαϊκές οικογένειες. Και ταυτόχ-
ρονα, καλλιεργεί την ηττοπάθεια, την απογοήτευση, το συμβιβασμό, την αναμονή
στο λαό, καλώντας τον να υπομένει και να κάνει θυσίες για να τη βγάζουν καθαρή
οι καπιταλιστές. Αυτό είναι ένα μέρος της βρώμικης δουλειάς που έχουν αναλάβει
ως αποστολή ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ.
Το ερώτημα που τίθεται μπροστά στους εργαζόμενους, στα φτωχά, λαϊκά στρώματα
είναι εάν αυτό που προσδοκούν τα αστικά επιτελεία από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ -
ΑΝΕΛ, το να χτυπηθεί, δηλαδή, ακόμα περισσότερο το εργατικό - λαϊκό κίνημα, να κυριαρχήσουν ο συμβιβασμός και η υποταγή, θα επαληθευθεί. Και είναι στο χέρι
τους να το εμποδίσουν. Κι επειδή το δικό τους «μπροστά» αφορά τη ζωή τη δική
τους και των παιδιών τους, οφείλουν να δώσουν απάντηση στην πράξη με τη μαζική συμμετοχή τους στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, στην πάλη σε σύγκρουση με το κεφά-
λαιο και την εξουσία του.
*Αναδημοσίευση από την στήλη «Η Άποψή μας»... Ριζοσπάστης, 27 Σεπτέμβρη 2016.
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με κριτήριο τα συμφέροντά τους. Ανεξάρτητα από
το εάν κρίνουν πως ίσως μια άλλη κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει και
να υλοποιήσει καλύτερα τις αναδιαρθρώσεις, ανεξάρτητα από αντιθέσεις που
υπάρχουν σε σχέση με το ξαναμοίρασμα της επιχειρηματικής «πίτας».
Κρίνοντας με βάση τα στρατηγικά και μακροπρόθεσμα, λοιπόν, συμφέροντα
του κεφαλαίου, μια σειρά αστικές αναλύσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι
η «πρώτη φορά αριστερά» αφήνει σημαντική κληρονομιά και παρακαταθήκη
στην υπηρεσία αυτών των συμφερόντων. Όχι, κυρίως, από την πλευρά τού ότι
συνεχίζει την πολιτική στήριξης της ανάκαμψης του κεφαλαίου, πολιτική που
τσακίζει το λαό και τα δικαιώματά του και την ίδια ώρα προσφέρει προνόμια
στο κεφάλαιο, αλλά από την πλευρά της παρέμβασης στην εργατική - λαϊκή
συνείδηση, στο χτύπημα κάθε ριζοσπαστισμού, στην καλλιέργεια απογοήτευσης
και κλίματος συμβιβασμού με την αντιλαϊκή επίθεση.
Λένε, λοιπόν, τα αστικά επιτελεία ότι με τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «σπάνε ταμ-
πού δεκαετιών», πως «κάτι καλό συμβαίνει αυτήν την περίοδο στη χώρα».
Και φέρνουν ως παράδειγμα το γεγονός ότι «ο πρωθυπουργός επιδιώκει την
προσωπική επαφή με τους επενδυτές και τους διαβεβαιώνει ότι είναι προσωπικά
διαθέσιμος για ό,τι χρειαστεί». Επισημαίνουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και οι ανατ-
ροπές που συντελούνται από μια «αριστερή κυβέρνηση» διευκολύνουν συνολικά
το αστικό πολιτικό σύστημα, κάνουν ακόμα πιο αδιαμφισβήτητες στρατηγικές
επιλογές του κεφαλαίου, κλείνουν τα περιθώρια για τυχόν προεκλογικές διαφορο-
ποιήσεις στο πλαίσιο της κυβερνητικής εναλλαγής.
Σημειώνουν χαρακτηριστικά ότι «οι διάδοχοι του κ. Τσίπρα θα έχουν στρωμένο το
έδαφος, ιδεολογικά και πολιτικά, για να μη δειλιάζουν μπροστά στα αυτονόητα (...)
Η χώρα έχει περιθώριο να πάει προς τα πάνω. Η ζημιά που προξενείται σε κρίσιμους
τομείς και θεσμούς είναι μεγάλη, αλλά πρέπει να βλέπουμε την επόμενη και τη μεθε-
πόμενη μέρα...». Να, λοιπόν, πόσο χρήσιμος είναι ο ρόλος που έχει κληθεί και χρεω-
θεί να παίξει η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ μέσα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτόν το ρόλο τον παίζουν καλά.
Και έχουν δίκιο. Διότι η σημερινή κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, έχει κάνει ξε-
κάθαρο ότι δουλεύει για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων που προϋπο-
θέτει να πληρώσουν με αίμα οι εργαζόμενοι και οι λαϊκές οικογένειες. Και ταυτόχ-
ρονα, καλλιεργεί την ηττοπάθεια, την απογοήτευση, το συμβιβασμό, την αναμονή
στο λαό, καλώντας τον να υπομένει και να κάνει θυσίες για να τη βγάζουν καθαρή
οι καπιταλιστές. Αυτό είναι ένα μέρος της βρώμικης δουλειάς που έχουν αναλάβει
ως αποστολή ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ.
Το ερώτημα που τίθεται μπροστά στους εργαζόμενους, στα φτωχά, λαϊκά στρώματα
είναι εάν αυτό που προσδοκούν τα αστικά επιτελεία από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ -
ΑΝΕΛ, το να χτυπηθεί, δηλαδή, ακόμα περισσότερο το εργατικό - λαϊκό κίνημα, να κυριαρχήσουν ο συμβιβασμός και η υποταγή, θα επαληθευθεί. Και είναι στο χέρι
τους να το εμποδίσουν. Κι επειδή το δικό τους «μπροστά» αφορά τη ζωή τη δική
τους και των παιδιών τους, οφείλουν να δώσουν απάντηση στην πράξη με τη μαζική συμμετοχή τους στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, στην πάλη σε σύγκρουση με το κεφά-
λαιο και την εξουσία του.
*Αναδημοσίευση από την στήλη «Η Άποψή μας»... Ριζοσπάστης, 27 Σεπτέμβρη 2016.
Το ζώο που δεν πεθαίνει ποτέ....
Υπάρχει ένα είδος του ζωικού βασιλείου που φαίνεται ότι έχει ανακαλύψει το μυστικό
της αιώνιας ζωής. Το όνομά του : Τurritopsis nutricula.
Πρόκειται για ένα είδος μέδουσας η οποία μόλις φτάνει στο το ώριμο ενήλικο στάδιό
της, μπορεί και ξαναγυρίζει στο ανώριμο στάδιο του πολύποδα, δηλαδή στην αρχή της
ζωής. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι έχει «νικήσει» το θάνατο, αφού οι αιτίες θανάτου
του δεν περιλαμβάνουν σχεδόν καθόλου τα «γηρατειά».
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η μέδουσα αποτελεί το μόνο γνωστό είδος ζωής, το
οποίο μπορεί συνεχώς να γυρίζει το χρόνο από την αρχή! Αναζητώντας το μυστικό της,
κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό κρύβεται στην «διαδικασία της συνεχούς επανα-
διαφοροποίησης», δηλαδή αυτός ο τύπος της μέδουσας διαθέτει την ικανότητα να ανα-
γεννά αδιάκοπα, ολόκληρο το σώμα της...
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Πηγές πληροφοριών : dinfo.gr και ΑΠΕ
της αιώνιας ζωής. Το όνομά του : Τurritopsis nutricula.
Πρόκειται για ένα είδος μέδουσας η οποία μόλις φτάνει στο το ώριμο ενήλικο στάδιό
της, μπορεί και ξαναγυρίζει στο ανώριμο στάδιο του πολύποδα, δηλαδή στην αρχή της
ζωής. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι έχει «νικήσει» το θάνατο, αφού οι αιτίες θανάτου
του δεν περιλαμβάνουν σχεδόν καθόλου τα «γηρατειά».
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η μέδουσα αποτελεί το μόνο γνωστό είδος ζωής, το
οποίο μπορεί συνεχώς να γυρίζει το χρόνο από την αρχή! Αναζητώντας το μυστικό της,
κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό κρύβεται στην «διαδικασία της συνεχούς επανα-
διαφοροποίησης», δηλαδή αυτός ο τύπος της μέδουσας διαθέτει την ικανότητα να ανα-
γεννά αδιάκοπα, ολόκληρο το σώμα της...
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Πηγές πληροφοριών : dinfo.gr και ΑΠΕ
Κωστής Παπαγιώργης... Απόσπασμα από "Τα μυστικά της συμπάθειας"...
...Όταν σε μια ζωή το πρωτεύον απουσιάζει, όλα τα δευτερεύοντα πράγματα κρούουν
νύχτα μέρα, πόρτες και παράθυρα. Ίσως γι' αυτό οι πιο στερημένοι άνθρωποι έχουν
ψυχαναγκαστική ανάγκη να παίζουν τη φάρσα του πολυάσχολου...
νύχτα μέρα, πόρτες και παράθυρα. Ίσως γι' αυτό οι πιο στερημένοι άνθρωποι έχουν
ψυχαναγκαστική ανάγκη να παίζουν τη φάρσα του πολυάσχολου...
Ναι... "Πρώτη φορά αριστερά"...
Φτώχεια, δυστυχία, ανέχεια, ανεργία, αβάσταχτοι φόροι, κλειστά μαγαζιά, βία κατά των εργαζόμενων, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, υποταγή στα ιμπεριαλιστικά κέντρα…
Και όμως... κάποιοι με περίσσια έπαρση επιμένουν... Ναι... "Πρώτη φορά αριστερά"...
Κοσμάς Λεοντιάδης
Και όμως... κάποιοι με περίσσια έπαρση επιμένουν... Ναι... "Πρώτη φορά αριστερά"...
Κοσμάς Λεοντιάδης
Παρασκευή, 30 Σεπτέμβρη 2016... Οι τίτλοι των ελληνικών εφημερίδων...
Ριζοσπάστης: Κατοχυρώνει και επεκτείνει τη ζούγκλα στην αγορά εργασίας
Η Καθημερινή: Παιχνίδια Ερντογάν με τη συνθήκη της Λωζάννης
Τα Νέα: Σπέρνουν θύελλες
Έθνος: Αύξηση - φωτιά στα ασφάλιστρα του ΕΛΓΑ
Η εφημερίδα των συντακτών: Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες
Αυγή: 760 εκατ. ευρώ σε αδύναμα νοικοκυριά
Ελεύθερος Τύπος: Προκαλεί 93 χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάννης
Μακεδονία: Έκλεβαν καύσιμα από τον στρατό
Kontra News: Εκβίαζε τον Καραμανλή ο Κοντομηνάς να του διαγράψει 800 εκ. φόρους
Ελεύθερη ώρα: Πόλεμο σε Αιγαίο και Θρακη κήρυξε ο Ερντογάν!
Δημοκρατία: Δίωξη για τα μαύρα ταμεία του ΠΑΣΟΚ
Η Ναυτεμπορική: Σενάριο για διπλό στόχο πλεονάσματος
Ημερησία: Το μεγάλο "στοίχημα"
Τα Νέα: Σπέρνουν θύελλες
Έθνος: Αύξηση - φωτιά στα ασφάλιστρα του ΕΛΓΑ
Η εφημερίδα των συντακτών: Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες
Αυγή: 760 εκατ. ευρώ σε αδύναμα νοικοκυριά
Ελεύθερος Τύπος: Προκαλεί 93 χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάννης
Μακεδονία: Έκλεβαν καύσιμα από τον στρατό
Kontra News: Εκβίαζε τον Καραμανλή ο Κοντομηνάς να του διαγράψει 800 εκ. φόρους
Ελεύθερη ώρα: Πόλεμο σε Αιγαίο και Θρακη κήρυξε ο Ερντογάν!
Δημοκρατία: Δίωξη για τα μαύρα ταμεία του ΠΑΣΟΚ
Η Ναυτεμπορική: Σενάριο για διπλό στόχο πλεονάσματος
Ημερησία: Το μεγάλο "στοίχημα"
Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 29, 2016
William George Allum... (Νίκος Καββαδίας)...
Εγνώρισα κάποια φορά σ' ένα καράβι ξένο
έναν πολύ παράξενον Εγγλέζο θερμαστή
όπου δε μίλαγε ποτέ κι ούτε ποτέ είχε φίλους
και μόνο πάντα εκάπνιζε μια πίπα σκαλιστή.
Όλοι έλεγαν μια θλιβερή πως είχε ιστορία
κι όσοι είχανε στο στόκολο με δαύτον εργαστεί
έλεγαν ότι κάποτες, απ' το λαιμό ως τα νύχια,
είχε σε κάποιο μακρινό τόπο στιγματιστεί.
Είχε στα μπράτσα του σταυρούς, σπαθιά ζωγραφισμένα,
μια μπαλαρίνα στην κοιλιά, που εχόρευε γυμνή
κι απά στο μέρος της καρδιάς στιγματισμένην είχε
με στίγματ' ανεξάλειπτα μιαν άγρια καλλονή...
Κι έλεγαν ότι τη γυναίκα αυτή είχε αγαπήσει
μ' άγριαν αγάπη, ακράτητη, βαθιά κι αληθινή·
κι αυτή πως τον απάτησε με κάποιο ναύτη Αράπη
γιατί ήτανε μια αναίσθητη γυναίκα και κοινή.
Τότε προσπάθησεν αυτός να διώξει από το νου του
την ξωτική που αγάπησε, τόσο βαθιά, ομορφιά
κι από κοντά του εξάλειψεν ό,τι δικό της είχε,
έμεινεν όμως στης καρδιάς τη θέση η ζωγραφιά.
Πολλές φορές στα σκοτεινά τον είδανε τα βράδια
με βότανα το στήθος του να τρίβει, οι θερμαστές...
Του κάκου· γνώριζεν αυτός - καθώς το ξέρουμ' όλοι -
ότι του Αννάμ τα στίγματα δε βγαίνουνε ποτές...
Κάποια βραδιά ως περνούσαμε από το Bay of Bisky,
μ' ένα μικρό τον βρήκανε στα στήθια του σπαθί.
Ο πλοίαρχος είπε: "θέλησε το στίγμα του να σβήσει"
και διάταξε στη θάλασσα την κρύα να κηδευθεί.
Νίκος Καββαδίας... Από την ποιητική συλλογή "Μαραμπού"
έναν πολύ παράξενον Εγγλέζο θερμαστή
όπου δε μίλαγε ποτέ κι ούτε ποτέ είχε φίλους
και μόνο πάντα εκάπνιζε μια πίπα σκαλιστή.
Όλοι έλεγαν μια θλιβερή πως είχε ιστορία
κι όσοι είχανε στο στόκολο με δαύτον εργαστεί
έλεγαν ότι κάποτες, απ' το λαιμό ως τα νύχια,
είχε σε κάποιο μακρινό τόπο στιγματιστεί.
Είχε στα μπράτσα του σταυρούς, σπαθιά ζωγραφισμένα,
μια μπαλαρίνα στην κοιλιά, που εχόρευε γυμνή
κι απά στο μέρος της καρδιάς στιγματισμένην είχε
με στίγματ' ανεξάλειπτα μιαν άγρια καλλονή...
Κι έλεγαν ότι τη γυναίκα αυτή είχε αγαπήσει
μ' άγριαν αγάπη, ακράτητη, βαθιά κι αληθινή·
κι αυτή πως τον απάτησε με κάποιο ναύτη Αράπη
γιατί ήτανε μια αναίσθητη γυναίκα και κοινή.
Τότε προσπάθησεν αυτός να διώξει από το νου του
την ξωτική που αγάπησε, τόσο βαθιά, ομορφιά
κι από κοντά του εξάλειψεν ό,τι δικό της είχε,
έμεινεν όμως στης καρδιάς τη θέση η ζωγραφιά.
Πολλές φορές στα σκοτεινά τον είδανε τα βράδια
με βότανα το στήθος του να τρίβει, οι θερμαστές...
Του κάκου· γνώριζεν αυτός - καθώς το ξέρουμ' όλοι -
ότι του Αννάμ τα στίγματα δε βγαίνουνε ποτές...
Κάποια βραδιά ως περνούσαμε από το Bay of Bisky,
μ' ένα μικρό τον βρήκανε στα στήθια του σπαθί.
Ο πλοίαρχος είπε: "θέλησε το στίγμα του να σβήσει"
και διάταξε στη θάλασσα την κρύα να κηδευθεί.
Νίκος Καββαδίας... Από την ποιητική συλλογή "Μαραμπού"
Αλτάιρ (Altair)... το λαμπρότερο άστρο στον αστερισμό του Αετού (Aquila)...
Το άστρο α Αετού (Agl) (Αλτάιρ) (Altair), είναι το λαμπρότερο άστρο στον αστε-
ρισμό του Αετού και ένα από τα λαμπρότερα (12ο) του νυχτερινού ουρανού.
Μαζί με άλλα δύο πολύ γνωστά άστρα, το Βέγα (α Λύρας) και το Ντενέμπ (α Κύκνου) σχηματίζουν το περίφημο τρίγωνο στον καλοκαιρινό ουρανό. Επίσης μαζί με τα άλλα
δύο άστρα του αστερισμού το β Αετού και το γ Αετού (Ταραζέντ) βρίσκονται σε ευθεία γραμμή και είναι εύκολα αναγνωρίσιμα με γυμνό μάτι. Το όνομά του, «Altair», προέρ-
χεται από το Αραβικό «At-Ta'ir» και σημαίνει «ο ιπτάμενος αετός».
Ο Αλτάιρ είναι ένα όμορφος λευκός αστέρας της κύριας ακολουθίας (main sequence), φασματικού τύπου A7V-IV, που κοντεύει να εξαντλήσει το υδρογόνο (Η) στον πυρήνα
του, να αφήσει την κύρια ακολουθία και να αρχίσει τη σύντηξη του ηλίου (He).
Βρίσκεται στην κοντινή απόσταση των 16,73 ετών φωτός ή 5,13 παρσέκ (parsec) (pc)
από τη Γη. Το μέσο φαινόμενο μέγεθός του (m) είναι 0,77 και το απόλυτο (M) 2,22.
Πρόκειται για έναν πολύ γρήγορα περιστρεφόμενος αστέρας, με ταχύτητα περιστρο-
φής (rotational velocity), που φτάνει περίπου τα 242 χλμ/δευτ. και έτσι ολοκληρώνει
μια πλήρη περιστροφή (rotational period) σε περίπου 9 ώρες.
Η μεγάλη ταχύτητα περιστροφής, του προσδίδει ένα πεπλατυσμένο (μη σφαιρικό)
σχήμα, με την ισημερινή διάμετρο να είναι κατά 14% μεγαλύτερη από την πολική.
Έτσι η θερμοκρασία στην περιοχή των πόλων είναι υψηλότερη από αυτή του ισημε-
ρινού και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, οι περιοχές των πόλων του άστρου να είναι πιο φωτεινές από τις αντίστοιχες του ισημερινού. Αυτό το φαινόμενο στην αστροφυσική, καλείται φαινόμενο βαρυτικής αμαύρωσης (gravity darkening).
Με θερμοκρασία ~ 6.900°Κ στον ισημερινό, ~ 8.600°Κ στους πόλους, αντίστοιχη
ακτίνα 1,86 και 1,63 RSun (ηλιακή ακτίνα) και έχοντας μάζα λίγο μεγαλύτερη από
1,7 ΜSun (ηλιακή μάζα), η φωτεινότητα που εκπέμπει, κυρίως στο υπεριώδες του φάσματος, φτάνει σχεδόν τις 11 LSun (ηλιακή φωτεινότητα).
Πρόσφατες φασματοσκοπικές παρατηρήσεις και δεδομένα, μας οδηγούν στο συμ-
πέρασμα πως ο Αλτάιρ είναι ένα μεταβλητό άστρο (variable star), τύπου δ Ασπίδας
(Delta Scuti), με μεταβολές λίγων χιλιοστών στο φαινόμενο μέγεθός του (m), σε
διάστημα 0,8 έως 1,5 ωρών.
-Ορθή αναφορά (right ascension) (α) : 19 ώρες, 50 λεπτά και 46,99 δευτ.
-Απόκλιση (declination) (δ) : 08ο 52΄05,96΄΄
-Παράλλαξη (parallax) (π) : 194,45 mas (milliarcsecond)
-Σωστή (ιδία) κίνηση (proper motion) (μ) : RA : 536,87 mas/yr / Dec. : 385,57 mas/yr
-Δείκτης χρώματος (colour index) : B-V : 0,22 U-B : 0,08
-Ακτινική ταχύτητα (radial velocity) (Rv) : - 26,1 χλμ/δευτ.
-Ταχύτητα περιστροφής (rotational velocity) : 242 χλμ/δευτ.
-Μεταλλικότητα (metallicity) [Fe/H] = - 0,02
Η ονομασίες του άστρου στους διάφορους αστρονομικούς καταλόγους είναι...
53 Aquilae, HD : 187642, HIP : 97649, SAO : 125122, HR : 7557, IRAS : 19483+0844, PPM : 168779
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Το παραπάνω κείμενο, αποτελεί απόσπασμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο
μου "Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων".
ρισμό του Αετού και ένα από τα λαμπρότερα (12ο) του νυχτερινού ουρανού.
Μαζί με άλλα δύο πολύ γνωστά άστρα, το Βέγα (α Λύρας) και το Ντενέμπ (α Κύκνου) σχηματίζουν το περίφημο τρίγωνο στον καλοκαιρινό ουρανό. Επίσης μαζί με τα άλλα
δύο άστρα του αστερισμού το β Αετού και το γ Αετού (Ταραζέντ) βρίσκονται σε ευθεία γραμμή και είναι εύκολα αναγνωρίσιμα με γυμνό μάτι. Το όνομά του, «Altair», προέρ-
χεται από το Αραβικό «At-Ta'ir» και σημαίνει «ο ιπτάμενος αετός».
Ο Αλτάιρ είναι ένα όμορφος λευκός αστέρας της κύριας ακολουθίας (main sequence), φασματικού τύπου A7V-IV, που κοντεύει να εξαντλήσει το υδρογόνο (Η) στον πυρήνα
του, να αφήσει την κύρια ακολουθία και να αρχίσει τη σύντηξη του ηλίου (He).
Βρίσκεται στην κοντινή απόσταση των 16,73 ετών φωτός ή 5,13 παρσέκ (parsec) (pc)
από τη Γη. Το μέσο φαινόμενο μέγεθός του (m) είναι 0,77 και το απόλυτο (M) 2,22.
Πρόκειται για έναν πολύ γρήγορα περιστρεφόμενος αστέρας, με ταχύτητα περιστρο-
φής (rotational velocity), που φτάνει περίπου τα 242 χλμ/δευτ. και έτσι ολοκληρώνει
μια πλήρη περιστροφή (rotational period) σε περίπου 9 ώρες.
Η μεγάλη ταχύτητα περιστροφής, του προσδίδει ένα πεπλατυσμένο (μη σφαιρικό)
σχήμα, με την ισημερινή διάμετρο να είναι κατά 14% μεγαλύτερη από την πολική.
Έτσι η θερμοκρασία στην περιοχή των πόλων είναι υψηλότερη από αυτή του ισημε-
ρινού και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, οι περιοχές των πόλων του άστρου να είναι πιο φωτεινές από τις αντίστοιχες του ισημερινού. Αυτό το φαινόμενο στην αστροφυσική, καλείται φαινόμενο βαρυτικής αμαύρωσης (gravity darkening).
Με θερμοκρασία ~ 6.900°Κ στον ισημερινό, ~ 8.600°Κ στους πόλους, αντίστοιχη
ακτίνα 1,86 και 1,63 RSun (ηλιακή ακτίνα) και έχοντας μάζα λίγο μεγαλύτερη από
1,7 ΜSun (ηλιακή μάζα), η φωτεινότητα που εκπέμπει, κυρίως στο υπεριώδες του φάσματος, φτάνει σχεδόν τις 11 LSun (ηλιακή φωτεινότητα).
Πρόσφατες φασματοσκοπικές παρατηρήσεις και δεδομένα, μας οδηγούν στο συμ-
πέρασμα πως ο Αλτάιρ είναι ένα μεταβλητό άστρο (variable star), τύπου δ Ασπίδας
(Delta Scuti), με μεταβολές λίγων χιλιοστών στο φαινόμενο μέγεθός του (m), σε
διάστημα 0,8 έως 1,5 ωρών.
-Ορθή αναφορά (right ascension) (α) : 19 ώρες, 50 λεπτά και 46,99 δευτ.
-Απόκλιση (declination) (δ) : 08ο 52΄05,96΄΄
-Παράλλαξη (parallax) (π) : 194,45 mas (milliarcsecond)
-Σωστή (ιδία) κίνηση (proper motion) (μ) : RA : 536,87 mas/yr / Dec. : 385,57 mas/yr
-Δείκτης χρώματος (colour index) : B-V : 0,22 U-B : 0,08
-Ακτινική ταχύτητα (radial velocity) (Rv) : - 26,1 χλμ/δευτ.
-Ταχύτητα περιστροφής (rotational velocity) : 242 χλμ/δευτ.
-Μεταλλικότητα (metallicity) [Fe/H] = - 0,02
Η ονομασίες του άστρου στους διάφορους αστρονομικούς καταλόγους είναι...
53 Aquilae, HD : 187642, HIP : 97649, SAO : 125122, HR : 7557, IRAS : 19483+0844, PPM : 168779
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Το παραπάνω κείμενο, αποτελεί απόσπασμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο
μου "Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων".
Τα "οφέλη" από τη βαρυτική επιρροή του πλανήτη Δία...
Ο πλανήτης Δίας, λόγω μάζας και όγκου, δρα σαν μία πελώρια ηλεκτρική σκούπα
ελκύοντας και απορροφώντας κομήτες και μετεωρίτες.
Υπολογίζεται ότι χωρίς την βαρυτική επιρροή του Δία, ο κίνδυνος θα ήταν πολύ
μεγάλος, μιας και ο αριθμός των διαφόρων αντικειμένων που θα μπορούσαν να "χτυπήσουν" τη Γη, θα ήταν 10.000 φορές μεγαλύτερος.
ελκύοντας και απορροφώντας κομήτες και μετεωρίτες.
Υπολογίζεται ότι χωρίς την βαρυτική επιρροή του Δία, ο κίνδυνος θα ήταν πολύ
μεγάλος, μιας και ο αριθμός των διαφόρων αντικειμένων που θα μπορούσαν να "χτυπήσουν" τη Γη, θα ήταν 10.000 φορές μεγαλύτερος.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Στην παρακάτω εικόνα... σύγκριση του όγκου του πλανήτη Δία, με αυτόν της Γης.
Τι είναι η μεταλλικότητα (metallicity) στα άστρα;
Η μεταλλικότητα (metallicity) είναι το μέτρο της αναλογίας των βαρέων στοιχείων
ή μετάλλων που περιέχει ένα άστρο.
Στην αστροφυσική μέταλλα καλούνται όλα τα χημικά στοιχεία που είναι βαρύτερα
από το υδρογόνο (Η) και το ήλιο (He).
Ο όρος μεταλλικότητα αντικατοπτρίζει τη σχετική ποσότητα του σιδήρου, παρουσία
του υδρογόνου, όπως αυτή καθορίζεται από την ανάλυση των γραμμών απορρόφησης
σε ένα αστρικό φάσμα, συγκρινόμενη πάντα με την αντίστοιχη του Ήλιου.
Ο συμβολισμός της είναι [Fe/H]. Για παράδειγμα, εάν η μεταλλικότητα [Fe / H] = -1,
τότε η αφθονία των βαρέων στοιχείων στο αστέρι είναι το ένα δέκατο αυτής του Ήλιου.
Αν [Fe / H] = 1, αυτή η αφθονία είναι 10 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής.
Μετρήσεις σε χιλιάδες άστρα έχουν δείξει πως το εύρος των τιμών για το [Fe / H] είναι
από -4 (άστρα πολύ φτωχά σε μέταλλα) (πρόκειται για παλαιά άστρα Πληθυσμού III),
έως +1 (άστρα πολύ πλούσια σε μέταλλα) (νέα άστρα Πληθυσμού I).
Κοσμάς Λεοντιάδης
H = Υδρογόνο, Ηe = Ήλιο, C = Άνθρακας, Ne = Νέον,
Ο = Οξυγόνο, Si = Πυρίτιο, Fe = Σίδηρος
ή μετάλλων που περιέχει ένα άστρο.
Στην αστροφυσική μέταλλα καλούνται όλα τα χημικά στοιχεία που είναι βαρύτερα
από το υδρογόνο (Η) και το ήλιο (He).
Ο όρος μεταλλικότητα αντικατοπτρίζει τη σχετική ποσότητα του σιδήρου, παρουσία
του υδρογόνου, όπως αυτή καθορίζεται από την ανάλυση των γραμμών απορρόφησης
σε ένα αστρικό φάσμα, συγκρινόμενη πάντα με την αντίστοιχη του Ήλιου.
Ο συμβολισμός της είναι [Fe/H]. Για παράδειγμα, εάν η μεταλλικότητα [Fe / H] = -1,
τότε η αφθονία των βαρέων στοιχείων στο αστέρι είναι το ένα δέκατο αυτής του Ήλιου.
Αν [Fe / H] = 1, αυτή η αφθονία είναι 10 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής.
Μετρήσεις σε χιλιάδες άστρα έχουν δείξει πως το εύρος των τιμών για το [Fe / H] είναι
από -4 (άστρα πολύ φτωχά σε μέταλλα) (πρόκειται για παλαιά άστρα Πληθυσμού III),
έως +1 (άστρα πολύ πλούσια σε μέταλλα) (νέα άστρα Πληθυσμού I).
Κοσμάς Λεοντιάδης
H = Υδρογόνο, Ηe = Ήλιο, C = Άνθρακας, Ne = Νέον,
Ο = Οξυγόνο, Si = Πυρίτιο, Fe = Σίδηρος
Στον ποιητή... (Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν)...
Μην εκτιμάς του κόσμου την αγάπη, ποιητή!
Εκστατικών εγκωμίων ο θόρυβος αμέσως θα περάσει.
Θ’ ακούς την κρίση του ανόητου, το γέλασμα του πλήθους απαθές,
όμως εσύ να μείνεις ήρεμος, και ο Θεός θα σε φυλάξει.
Να ζεις μοναχικός σαν βασιλιάς. Βάστα το δρόμο τον ελεύθερο,
εκεί που σε τραβά το δημιουργικό σου πνεύμα.
Και τελειοποιώντας τους καρπούς των σκέψεων ενδόμυχων,
να μη ζητάς ανταμοιβή για το πολύτιμό σου έργο.
Ο ίδιος είσαι ο ανώτατος κριτής και της αλήθειας ο επιτετραμμένος.
Μπορείς να εκτιμάς πιό δίκαια απ’ όλους το δικό σου έργο.
Εις ’ευχαριστημένος άραγε, φίλε μου καλλιτέχνη αυστηρέ;
Είσαι! Τότε ας βρίζει το έργο σου ο όχλος μανιασμένος,
ας ιεροσυλεί πάνω στον ιερόν σου , ας νοθεύει.
Και με παιδιάστικη του ζωηράδα το θρόνο σου ας ταλαντεύει.
Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν
Εκστατικών εγκωμίων ο θόρυβος αμέσως θα περάσει.
Θ’ ακούς την κρίση του ανόητου, το γέλασμα του πλήθους απαθές,
όμως εσύ να μείνεις ήρεμος, και ο Θεός θα σε φυλάξει.
Να ζεις μοναχικός σαν βασιλιάς. Βάστα το δρόμο τον ελεύθερο,
εκεί που σε τραβά το δημιουργικό σου πνεύμα.
Και τελειοποιώντας τους καρπούς των σκέψεων ενδόμυχων,
να μη ζητάς ανταμοιβή για το πολύτιμό σου έργο.
Ο ίδιος είσαι ο ανώτατος κριτής και της αλήθειας ο επιτετραμμένος.
Μπορείς να εκτιμάς πιό δίκαια απ’ όλους το δικό σου έργο.
Εις ’ευχαριστημένος άραγε, φίλε μου καλλιτέχνη αυστηρέ;
Είσαι! Τότε ας βρίζει το έργο σου ο όχλος μανιασμένος,
ας ιεροσυλεί πάνω στον ιερόν σου , ας νοθεύει.
Και με παιδιάστικη του ζωηράδα το θρόνο σου ας ταλαντεύει.
Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν
Διάγραμμα Χέρτζσπρουνγκ - Ράσελ (Hertzsprung - Russell diagram) (H-R)... Ένα χρήσιμο εργαλείο για την αστρονομία...
Το διάγραμμα Hertzsprung - Russel, είναι ένα βασικό εργαλείο για όλους όσους ασχο-λούνται με την αστρονομία και την αστροφυσική (επιστήμονες, αλλά και ερασιτέχνες).
Το διάγραμμα H-R έλυσε το πρόβλημα της ταξινόμησης των άστρων, αφού τοποθετών-
τας τα σε συγκεκριμένα σημεία, δίνει πληροφορίες για τον κύκλο ζωής, το παρελθόν,
αλλά και το μέλλον τους.
Στο διάγραμμα καθορίζεται η θέση των άστρων και η φάση εξέλιξης τους, με βάση τη θερμοκρασία και το φασματικό τους τύπο στον άξονα των τετμημένων από τη μια και
το απόλυτο μέγεθος και τη φωτεινότητα τους, στους άξονες των τεταγμένων, από την
άλλη. Το διάγραμμα που προέκυψε από την παρατήρηση χιλιάδων αστέρων, μας οδη-
γεί σε τρείς βασικούς σχηματισμούς.
α) Κύρια ακολουθία. Είναι η στενή λωρίδα, που ξεκινάει από την πάνω αριστερή
γωνία του διαγράμματος, το διασχίζει διαγώνια και καταλήγει στην κάτω δεξιά του
γωνία. Τη λωρίδα αυτή καταλαμβάνουν όλοι οι νάνοι αστέρες, που καίνε υδρογόνο
στον πυρήνα τους, από τους πιο θερμούς και φωτεινούς, έως τους πιο ψυχρούς και αμυδρούς. Τα άστρα μεγάλης μάζας παρουσιάζουν και μεγαλύτερη φωτεινότητα.
Στην κύρια ακολουθία τα άστρα περνούν τον περισσότερο χρόνο της ζωής τους και
έτσι είναι φυσικό να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των άστρων.
β) Ο κλάδος των γιγάντων. Βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνιά του διαγράμματος
και εκεί υπάρχουν οι ψυχροί και φωτεινοί αστέρες, δηλαδή οι γίγαντες και οι υπερ-
γίγαντες. Ο αριθμός τους είναι σημαντικά μικρότερος των αστέρων της κύριας ακο-
λουθίας, μιας και αποτελούν γερασμένα άστρα που βρίσκονται στα τελευταία στάδια
της ζωής τους.
γ) Λευκοί νάνοι. Αστρικά πτώματα, στο εσωτερικό των οποίων δεν συντελείται κα-
μιά πυρηνική σύντηξη. Είναι ότι έχει απομείνει μετά το θάνατο άστρων, των οποίων
η μάζα, στο τέλος της ζωής τους, δεν ήταν μεγαλύτερη από 1,44 MSun.
Οι λευκοί νάνοι είναι θερμά και αμυδρά σώματα και στο διάγραμμα H-R καταλαμβά-
νουν την κάτω αριστερή του γωνία.
Υπάρχουν δύο είδη διαγραμμάτων H-R : 1) Τα παρατηρησιακά H-R διαγράμματα,
όπου τοποθετούνται τα παρατηρησιακά χαρακτηριστικά των άστρων και παίρνουμε
όλα τα φυσικά χαρακτηριστικά τους (ακτίνα, μάζα κλπ).
2) Τα θεωρητικά διαγράμματα H-R, όπου αποτυπώνουν τη θεωρητική εξέλιξη των
αστέρων, σύμφωνα με τις τιμές των φυσικών τους χαρακτηριστικών.
Το διάγραμμα πήρε την ονομασία του από τους δύο αστρονόμους, που το ανακάλυψαν
σε διαφορετικές και ανεξάρτητες εργασίες, στις αρχές του 20ου αιώνα (από το 1905 έως
το 1909)... το Δανό Ejnar Hertzsprung (1873 - 1967 κ.ε) και τον Αμερικανό Henry Norris Russell (1877 - 1957 κ.ε).
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Το παραπάνω κείμενο, αποτελεί απόσπασμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο μου
"Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων".
Το διάγραμμα H-R έλυσε το πρόβλημα της ταξινόμησης των άστρων, αφού τοποθετών-
τας τα σε συγκεκριμένα σημεία, δίνει πληροφορίες για τον κύκλο ζωής, το παρελθόν,
αλλά και το μέλλον τους.
Στο διάγραμμα καθορίζεται η θέση των άστρων και η φάση εξέλιξης τους, με βάση τη θερμοκρασία και το φασματικό τους τύπο στον άξονα των τετμημένων από τη μια και
το απόλυτο μέγεθος και τη φωτεινότητα τους, στους άξονες των τεταγμένων, από την
άλλη. Το διάγραμμα που προέκυψε από την παρατήρηση χιλιάδων αστέρων, μας οδη-
γεί σε τρείς βασικούς σχηματισμούς.
α) Κύρια ακολουθία. Είναι η στενή λωρίδα, που ξεκινάει από την πάνω αριστερή
γωνία του διαγράμματος, το διασχίζει διαγώνια και καταλήγει στην κάτω δεξιά του
γωνία. Τη λωρίδα αυτή καταλαμβάνουν όλοι οι νάνοι αστέρες, που καίνε υδρογόνο
στον πυρήνα τους, από τους πιο θερμούς και φωτεινούς, έως τους πιο ψυχρούς και αμυδρούς. Τα άστρα μεγάλης μάζας παρουσιάζουν και μεγαλύτερη φωτεινότητα.
Στην κύρια ακολουθία τα άστρα περνούν τον περισσότερο χρόνο της ζωής τους και
έτσι είναι φυσικό να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των άστρων.
β) Ο κλάδος των γιγάντων. Βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνιά του διαγράμματος
και εκεί υπάρχουν οι ψυχροί και φωτεινοί αστέρες, δηλαδή οι γίγαντες και οι υπερ-
γίγαντες. Ο αριθμός τους είναι σημαντικά μικρότερος των αστέρων της κύριας ακο-
λουθίας, μιας και αποτελούν γερασμένα άστρα που βρίσκονται στα τελευταία στάδια
της ζωής τους.
γ) Λευκοί νάνοι. Αστρικά πτώματα, στο εσωτερικό των οποίων δεν συντελείται κα-
μιά πυρηνική σύντηξη. Είναι ότι έχει απομείνει μετά το θάνατο άστρων, των οποίων
η μάζα, στο τέλος της ζωής τους, δεν ήταν μεγαλύτερη από 1,44 MSun.
Οι λευκοί νάνοι είναι θερμά και αμυδρά σώματα και στο διάγραμμα H-R καταλαμβά-
νουν την κάτω αριστερή του γωνία.
Υπάρχουν δύο είδη διαγραμμάτων H-R : 1) Τα παρατηρησιακά H-R διαγράμματα,
όπου τοποθετούνται τα παρατηρησιακά χαρακτηριστικά των άστρων και παίρνουμε
όλα τα φυσικά χαρακτηριστικά τους (ακτίνα, μάζα κλπ).
2) Τα θεωρητικά διαγράμματα H-R, όπου αποτυπώνουν τη θεωρητική εξέλιξη των
αστέρων, σύμφωνα με τις τιμές των φυσικών τους χαρακτηριστικών.
Το διάγραμμα πήρε την ονομασία του από τους δύο αστρονόμους, που το ανακάλυψαν
σε διαφορετικές και ανεξάρτητες εργασίες, στις αρχές του 20ου αιώνα (από το 1905 έως
το 1909)... το Δανό Ejnar Hertzsprung (1873 - 1967 κ.ε) και τον Αμερικανό Henry Norris Russell (1877 - 1957 κ.ε).
Κοσμάς Λεοντιάδης
*Το παραπάνω κείμενο, αποτελεί απόσπασμα από το υπό έκδοση τετράτομο έργο μου
"Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό των Άστρων και των ουράνιων αντικειμένων".
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)