"... Δεν υπάρχει επιστήμονας στον κόσμο (ίσως ελάχιστοι) που να πιστεύει ότι η Γη είναι
το μοναδικό μέρος στο οποίο δημιουργήθηκε ζωή. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν στο Σύμ-
παν τρισεκατομμύρια πλανήτες με ζωή. Στους περισσότερους από αυτούς, η ζωή πρέπει
να εξελίχθηκε σε νοήμονα όντα, με όλες τις ενδιάμεσες καταστροφές και αφανισμούς που θα μπορούσαν να έχουν συμβεί. Οι αποστάσεις όμως που μας χωρίζουν από τ’ άλλα άστρα και τους άλλους πιθανούς εξωγήινους πολιτισμούς είναι ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα όσο τεχνολογικά αναπτυγμένος κι αν είναι ένας εξωγήινος πολιτισμός. Μέσα σε ένα Σύμπαν, δηλαδή, που ίσως να σφύζει από ζωή, είμαστε, περιέργως πως, απομονωμένοι σαν σε καραντίνα.
Εάν τώρα υπάρχει κάποιος αναπτυγμένος πολιτισμός κάπου στο Γαλαξία μας, με τόσο αναπτυγμένη τεχνολογία που ούτε καν μπορούμε να φανταστούμε και που θα του επέτ-
ρεπε να φτάσει μέχρις εδώ, σε εύλογο χρόνο, δεν ξέρω. Σ’ αυτή την περίπτωση ίσως να έχουν ήδη έρθει κι εμείς να μην τους έχουμε πάρει χαμπάρι!
Έστω, λοιπόν, ότι υπάρχουν εξωγήινοι “εκεί Έξω». Πώς θα μπορούσαν να είναι;
Υπάρχει άραγε (η οποιαδήποτε) πιθανότητα να μας μοιάζουν;
Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική και οι πιθανότητες σχεδόν μηδενικές. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν το γεγονός ότι όλες οι μορφές της ζωής στη Γη βασίζονται στο μόριο του νουκλεϊκού οξέος. Λίγες μόνο διαφορές στο μόριο αυτό είναι το μόνο που απαιτείται για
να ‘χουμε ένα λουλούδι ή μία μέλισσα, ένα πουλί ή μία ζέβρα.
Ακόμα και αν κάπου στο Σύμπαν υπήρχε ένας πλανήτης ακριβώς στο ίδιο μέ-
γεθος με τη Γη, στην ίδια ακριβώς απόσταση από ένα άστρο ίδιο ακριβώς με
τον Ήλιο, οι πιθανότητες είναι αποφασιστικά ενάντια στην προοπτική της
επανάληψης ενός βιολογικού κύκλου όμοιου με τον γήινο.
Η νοημοσύνη βέβαια μπορεί να προκύψει πάνω σε έναν τέτοιο πλανήτη, δεν υπάρχει όμως κανένας επιστημονικά, λόγος, που να την κάνει να μοιάζει με
τη δική μας.
Τι άλλες πιθανότητες υπάρχουν άραγε για το είδος της νοημοσύνης σε έναν πλανήτη μεγαλύτερο ή μικρότερο από τη Γη; Θερμότερο ή πιο ψυχρό; Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για τίποτα. Οποιεσδήποτε εικασίες κι αν κάνουμε, βασίζονται στη φαντασία μας
με βάση το πρότυπο της ανθρώπινης μορφής. Οι εξωγήινοι όμως μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές μορφές, αν και σε γενικές γραμμές τα σώματά τους θα πρέπει να είναι συμ-μετρικά και να διαθέτουν ένα είδος ματιού, ή ματιών για να βλέπουν. Αν έχουν αναπτυχθεί τεχνολογικά θα έχουν και πόδια για να περπατούν, κι ένα είδος χεριών για να κατασκευά-ζουν. Εδώ όμως σταματάνε και οι προβλέψεις μας.
Ελπίζουμε φυσικά ότι οι βασικοί ορισμοί της ζωής ισχύουν σ’ ολόκληρο το Σύμπαν.
Τα περισσότερα είδη ζωής για παράδειγμα, παίρνουν ενέργεια από τη τροφή ή το φως, έχουν συστήματα αυτοσυντήρησης και αυτοάμυνας στους κινδύνους του περιβάλλοντος
και αναπαράγονται. Επηρεασμένη από το μέγεθος του πλανήτη της, τη γεωγραφία του
και την ατμόσφαιρά του, η νοημοσύνη μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματικά εξωτικές φυσι-
κές δομές και όργανα αισθήσεων και κίνησης. Ακόμη και η τεχνητή νοημοσύνη που συνυ-πάρχει ή διαδέχεται του βιολογικούς της προγόνους, αποτελεί επίσης κι αυτή μιαν άλλη παράξενη πιθανότητα..."
*Απόσπασμα από συνέντευξη του Διονύση Σιμόπουλου, επίτιμου διευθυντή
του Ευγενιδείου Πλανηταρίου
το μοναδικό μέρος στο οποίο δημιουργήθηκε ζωή. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν στο Σύμ-
παν τρισεκατομμύρια πλανήτες με ζωή. Στους περισσότερους από αυτούς, η ζωή πρέπει
να εξελίχθηκε σε νοήμονα όντα, με όλες τις ενδιάμεσες καταστροφές και αφανισμούς που θα μπορούσαν να έχουν συμβεί. Οι αποστάσεις όμως που μας χωρίζουν από τ’ άλλα άστρα και τους άλλους πιθανούς εξωγήινους πολιτισμούς είναι ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα όσο τεχνολογικά αναπτυγμένος κι αν είναι ένας εξωγήινος πολιτισμός. Μέσα σε ένα Σύμπαν, δηλαδή, που ίσως να σφύζει από ζωή, είμαστε, περιέργως πως, απομονωμένοι σαν σε καραντίνα.
Εάν τώρα υπάρχει κάποιος αναπτυγμένος πολιτισμός κάπου στο Γαλαξία μας, με τόσο αναπτυγμένη τεχνολογία που ούτε καν μπορούμε να φανταστούμε και που θα του επέτ-
ρεπε να φτάσει μέχρις εδώ, σε εύλογο χρόνο, δεν ξέρω. Σ’ αυτή την περίπτωση ίσως να έχουν ήδη έρθει κι εμείς να μην τους έχουμε πάρει χαμπάρι!
Έστω, λοιπόν, ότι υπάρχουν εξωγήινοι “εκεί Έξω». Πώς θα μπορούσαν να είναι;
Υπάρχει άραγε (η οποιαδήποτε) πιθανότητα να μας μοιάζουν;
Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική και οι πιθανότητες σχεδόν μηδενικές. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν το γεγονός ότι όλες οι μορφές της ζωής στη Γη βασίζονται στο μόριο του νουκλεϊκού οξέος. Λίγες μόνο διαφορές στο μόριο αυτό είναι το μόνο που απαιτείται για
να ‘χουμε ένα λουλούδι ή μία μέλισσα, ένα πουλί ή μία ζέβρα.
Ακόμα και αν κάπου στο Σύμπαν υπήρχε ένας πλανήτης ακριβώς στο ίδιο μέ-
γεθος με τη Γη, στην ίδια ακριβώς απόσταση από ένα άστρο ίδιο ακριβώς με
τον Ήλιο, οι πιθανότητες είναι αποφασιστικά ενάντια στην προοπτική της
επανάληψης ενός βιολογικού κύκλου όμοιου με τον γήινο.
Η νοημοσύνη βέβαια μπορεί να προκύψει πάνω σε έναν τέτοιο πλανήτη, δεν υπάρχει όμως κανένας επιστημονικά, λόγος, που να την κάνει να μοιάζει με
τη δική μας.
Τι άλλες πιθανότητες υπάρχουν άραγε για το είδος της νοημοσύνης σε έναν πλανήτη μεγαλύτερο ή μικρότερο από τη Γη; Θερμότερο ή πιο ψυχρό; Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για τίποτα. Οποιεσδήποτε εικασίες κι αν κάνουμε, βασίζονται στη φαντασία μας
με βάση το πρότυπο της ανθρώπινης μορφής. Οι εξωγήινοι όμως μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές μορφές, αν και σε γενικές γραμμές τα σώματά τους θα πρέπει να είναι συμ-μετρικά και να διαθέτουν ένα είδος ματιού, ή ματιών για να βλέπουν. Αν έχουν αναπτυχθεί τεχνολογικά θα έχουν και πόδια για να περπατούν, κι ένα είδος χεριών για να κατασκευά-ζουν. Εδώ όμως σταματάνε και οι προβλέψεις μας.
Ελπίζουμε φυσικά ότι οι βασικοί ορισμοί της ζωής ισχύουν σ’ ολόκληρο το Σύμπαν.
Τα περισσότερα είδη ζωής για παράδειγμα, παίρνουν ενέργεια από τη τροφή ή το φως, έχουν συστήματα αυτοσυντήρησης και αυτοάμυνας στους κινδύνους του περιβάλλοντος
και αναπαράγονται. Επηρεασμένη από το μέγεθος του πλανήτη της, τη γεωγραφία του
και την ατμόσφαιρά του, η νοημοσύνη μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματικά εξωτικές φυσι-
κές δομές και όργανα αισθήσεων και κίνησης. Ακόμη και η τεχνητή νοημοσύνη που συνυ-πάρχει ή διαδέχεται του βιολογικούς της προγόνους, αποτελεί επίσης κι αυτή μιαν άλλη παράξενη πιθανότητα..."
*Απόσπασμα από συνέντευξη του Διονύση Σιμόπουλου, επίτιμου διευθυντή
του Ευγενιδείου Πλανηταρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου