Ένας νέος τρόπος «παρατήρησης» της σκοτεινής ύλης...

Μια μικρή ομάδα αστρονόμων βρήκε ένα νέο τρόπο έμμεσης ανίχνευσης της μυστη-

ριώδους σκοτεινής ύλης που περιβάλλει του γαλαξίες. Η νέα τεχνική είναι 10 φορές ακριβέστερη από την καλύτερη παλαιότερη μέθοδο.
Οι φυσικοί εκτιμούν ότι έως και το 85% της μάζας του Σύμπαντος είναι αόρατο. 

H σκοτεινή ύλη δεν μπορεί να παρατηρηθεί άμεσα, εφόσον δεν αλληλεπιδρά με το φως 

όπως η συνηθισμένη ύλη που απαρτίζει τα άστρα, τους πλανήτες, εμάς και ότι μας περι-

βάλλει.
Πώς μετράμε λοιπόν κάτι που δεν μπορούμε να δούμε; Αρκεί να μετρηθούν τα αποτελέσ-

ματα της βαρύτητας που παράγει η σκοτεινή ύλη.
Σύμφωνα με τον Pol Gurri, «είναι σαν να παρατηρείς μια σημαία και να προσπαθείς να καταλάβεις πόσος άνεμος υπάρχει. Δεν μπορείς να δεις τον άνεμο, αλλά η κίνηση της

 σημαίας μας λέει πόσο δυνατά φυσάει ο άνεμος».
Η νέα έρευνα επικεντρώνεται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται ασθενής βαρυτικός 

φακός, το οποίο είναι χαρακτηριστικό της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνσ-

τάιν. «Η σκοτεινή ύλη θα στρεβλώνει λίγο την εικόνα οποιουδήποτε αντικειμένου βρίσ-

κεται πίσω από αυτή», λέει ο Edward Taylor. «Eίναι σαν να διαβάζεις μια εφημερίδα 

που βρίσκεται κάτω από την βάση ενός ποτηριού κρασιού».
ο φαινόμενο του ασθενούς βαρυτικού φακού χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία στην χαρτογράφηση της σκοτεινής ύλης του σύμπαντος. Τώρα, οι αστρονόμοι Gurri χρησι-μοποιώντας το 2,3 μέτρων τηλεσκόπιο ANU (Australian National University) στην Αυσ-

τραλία μελέυησε, με βάση το ασθενές φαινόμενο βαρυτικού φακού, τον τρόπο περιστ-

ροφής των γαλαξιών.
«Επειδή υπολογίζουμε πως τα άστρα και το αέριο κινούνται μέσα στους γαλαξίες, γνω-

ρίζουμε περίπου πως θα πρέπει να μοιάζει αυτός ο γαλαξίας», λέει ο Gurri. «Μετρώντας 

πόσο παραμορφωμένες είναι οι πραγματικές εικόνες του γαλαξία, τότε μπορούμε να καταλάβουμε πόση σκοτεινή ύλη απαιτείται για να εξηγήσουμε αυτό που βλέπουμε».
Η νέα έρευνα δείχνει πως αυτές οι πληροφορίες ταχύτητας επιτρέπουν μια πολύ πιο 

ακριβή μέτρηση του φαινομένου βαρυτικού φακού από ό,τι ήταν δυνατό μόνο με τη 

χρήση του σχήματος. «Με τη νέα μέθοδό μας παρατήρησης της σκοτεινή ύλη», συνε-

χίζει ο Gurri, «ελπίζουμε να πάρουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το που βρίσκεται 

η σκοτεινή ύλη και ποιος είναι ο ρόλος της στον σχηματισμό των γαλαξιών».
Οι μελλοντικές διαστημικές αποστολές, όπως τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA 

«Nancy Grace Roman» και το αντίστοιχο της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας «Ευκλείδης», έχουν σχεδιαστεί για να κάνουν και τέτοιου είδους μετρήσεις με βάση 

τα σχήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων γαλαξιών. «Έχουμε δείξει ότι μπορούμε να συνεισφέρουμε δημιουργικά σε αυτές τις παγκόσμιες προσπάθειες με ένα σχετικά 

μικρό τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1980, σκεπτόμενοι το πρόβ-

λημα απλά με διαφορετικό τρόπο», προσθέτει ο Taylor.

*Στην εικόνα της ανάρτησης, καλλιτεχνική αναπαράσταση ενός γαλαξία περιβαλλό-

μενου από βαρυτικές παραμορφώσεις που οφείλονται στην σκοτεινή ύλη. Οι γαλαξίες 

«ζουν» μέσα σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αόρατης σκοτεινής ύλης (χρώμα μωβ στην εικόνα). Όμως, τα αποτελέσματα της σκοτεινής ύλης φαίνονται παρατηρώντας τις παραμορφώσεις των γαλαξιών που βρίσκονται στο υπόβαθρο.

Πηγή : ras.ac.uk/news-and-press