Πριν από περίπου 950 χρόνια, στις 4 Ιουλίου του 1054 μ.Χ. ο Γιανγκ Γουέι-Τε, ο αστρονό-
μος του Κινέζου αυτοκράτορα, παρατήρησε ένα νέο λαμπερό σημάδι στον ουρανό, στον
στον αστερισμό του Ταύρου . Η λαμπρότητά του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε το άστρο αυτό φαινόταν στον ουρανό ακόμη και την ημέρα για τρεις ολόκληρες εβδομάδες. Σιγά-σιγά, όμως, άρχισε να ξεθωριάζει μέχρις ότου, 21 μήνες μετά την εμφάνισή του, ο λαμπρός
αυτός «επισκέπτης» είχε πια χαθεί από τον ουρανό. Ο «επισκέπτης» αστέρας του 1054 μ.Χ.
ήταν η επιθανάτια έκρηξη ενός τεράστιου γέρικου άστρου το οποίο στα τελευταία στάδια
της ζωής του μετατράπηκε σε supernova. Το άστρο αυτό βρισκόταν σε απόσταση 6.300
ετών φωτός και στη μεγαλύτερή του ένταση έλαμπε με την ισχύ 500 εκατομμυρίων ήλιων.
Από τη Γη ο Κινέζος αστρονόμος παρακολούθησε ένα γεγονός που είχε συμβεί 6.300 χρό-
νια νωρίτερα, γύρω στο έτος 5.200 π.Χ., όταν οι Σουμέριοι εγκαταστάθηκαν για πρώτη
φορά στη Μεσοποταμία.
Στο σημείο εκείνης της έκρηξης τα σύγχρονα τηλεσκόπια μας έχουν αποκαλύψει ένα φω-
τεινό νεφέλωμα που στα μικρά τηλεσκόπια του παρελθόντος έμοιαζε με κάβουρα και γι’
αυτό ονομάστηκε Νεφέλωμα Καρκίνος. Από τη μια άκρη στην άλλη το Νεφέλωμα Καρ-
κίνος έχει διάμετρο 11 ετών φωτός ή 105 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, που σημαίνει ότι
το μέγεθός του είναι 273 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από την απόσταση Γης-Σελήνης.
Το νεφέλωμα αυτό συνεχώς διαστέλλεται όλο και πιο πολύ με μια ταχύτητα που φτάνει τα
5,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα. Αν η διαστολή αυτή συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, τα
υπολείμματα του κατεστραμμένου αυτού άστρου θα φτάσουν στη Γη σε 1,26 περίπου
εκατομμύρια χρόνια.
Στο κέντρο του νεφελώματος βρίσκεται ο πάλσαρ του Καρκίνου (γνωστός και
ως PSR B0531+21), ένας αστέρας νετρονίων με διάμετρο 20 περίπου χιλιoμέτ-
ρων που ανακαλύφθηκε το 1968 και ήταν η πρώτη παρατήρηση πάλσαρ σε υπό-λειμμα υπερκαινοφανούς
*Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε το Νεφέλωμα Καρκίνος μέσα από τις εικόνες των
τηλεσκοπίων Hubble, Spitzer και Chandra, σε όλο σχεδόν το εύρος των μηκών κύματος
της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
μος του Κινέζου αυτοκράτορα, παρατήρησε ένα νέο λαμπερό σημάδι στον ουρανό, στον
στον αστερισμό του Ταύρου . Η λαμπρότητά του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε το άστρο αυτό φαινόταν στον ουρανό ακόμη και την ημέρα για τρεις ολόκληρες εβδομάδες. Σιγά-σιγά, όμως, άρχισε να ξεθωριάζει μέχρις ότου, 21 μήνες μετά την εμφάνισή του, ο λαμπρός
αυτός «επισκέπτης» είχε πια χαθεί από τον ουρανό. Ο «επισκέπτης» αστέρας του 1054 μ.Χ.
ήταν η επιθανάτια έκρηξη ενός τεράστιου γέρικου άστρου το οποίο στα τελευταία στάδια
της ζωής του μετατράπηκε σε supernova. Το άστρο αυτό βρισκόταν σε απόσταση 6.300
ετών φωτός και στη μεγαλύτερή του ένταση έλαμπε με την ισχύ 500 εκατομμυρίων ήλιων.
Από τη Γη ο Κινέζος αστρονόμος παρακολούθησε ένα γεγονός που είχε συμβεί 6.300 χρό-
νια νωρίτερα, γύρω στο έτος 5.200 π.Χ., όταν οι Σουμέριοι εγκαταστάθηκαν για πρώτη
φορά στη Μεσοποταμία.
Στο σημείο εκείνης της έκρηξης τα σύγχρονα τηλεσκόπια μας έχουν αποκαλύψει ένα φω-
τεινό νεφέλωμα που στα μικρά τηλεσκόπια του παρελθόντος έμοιαζε με κάβουρα και γι’
αυτό ονομάστηκε Νεφέλωμα Καρκίνος. Από τη μια άκρη στην άλλη το Νεφέλωμα Καρ-
κίνος έχει διάμετρο 11 ετών φωτός ή 105 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, που σημαίνει ότι
το μέγεθός του είναι 273 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από την απόσταση Γης-Σελήνης.
Το νεφέλωμα αυτό συνεχώς διαστέλλεται όλο και πιο πολύ με μια ταχύτητα που φτάνει τα
5,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα. Αν η διαστολή αυτή συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, τα
υπολείμματα του κατεστραμμένου αυτού άστρου θα φτάσουν στη Γη σε 1,26 περίπου
εκατομμύρια χρόνια.
Στο κέντρο του νεφελώματος βρίσκεται ο πάλσαρ του Καρκίνου (γνωστός και
ως PSR B0531+21), ένας αστέρας νετρονίων με διάμετρο 20 περίπου χιλιoμέτ-
ρων που ανακαλύφθηκε το 1968 και ήταν η πρώτη παρατήρηση πάλσαρ σε υπό-λειμμα υπερκαινοφανούς
*Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε το Νεφέλωμα Καρκίνος μέσα από τις εικόνες των
τηλεσκοπίων Hubble, Spitzer και Chandra, σε όλο σχεδόν το εύρος των μηκών κύματος
της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Γεια σας κύριε Λεοντιάδη. Είμαι ο Γιάννης ο φυσικός από Θεσσαλονίκη. Θα ήθελα να σας ρωτήσω, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω κάποια από τα κείμενά σας σε διάφορες δραστηριότητές μου, όπως στο facebook ή στους μαθητές μου στο λύκειο. Πάντα βέβαια θα αναφέρεται το όνομά σας. Ειδικά κάποια κείμενα από το λεξικό σας με ενδιαφέρουν πολύ. Σας ευχαριστώ και περιμένω την απάντησή σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓεια σου Γιάννη. Φυσικά και μπορείς να χρησιμοποιείς όποιο από τα κείμενα σε ενδιαφέρει.
ΔιαγραφήΝα είστε καλά κύριε Λεοντιάδη. Ευχαριστώ πολύ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι εγώ σε ευχαριστώ Γιάννη για το ενδιαφέρον σου. Καλό σου απόγευμα.
Διαγραφή