Γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες κοσμικές δομές του Σύμπαντος περιλαμβάνουν τα σμήνη των γαλαξιών, τα γαλαξιακά υπερσμήνη και τέλος τα «μεγάλα τείχη» (μια διάταξη από γαλα-
ξίες σε μορφή εκτεταμένου φύλλου), που εκτείνονται σε μήκος εκατοντάδων εκατομμυ-
ρίων ετών φωτός. Υπάρχει όμως και μια άλλη υπερμεγέθης συγκέντρωση μάζας, ο Μεγά-
λος Ελκυστής (Great Attractor), που ασκεί τεράστια ελκτική βαρυτική δύναμη ώστε
να αποτελεί μαζί με τις υπόλοιπες δομές της κοσμικής ύλης, την αιτία της κίνησης όχι μό-
νο γαλαξιών, όπως ο δικός μας, αλλά και του σμήνους της Παρθένου στον οποίο ανήκει
και η Τοπική ομάδα (Local Group) του Γαλαξία μας, με τεράστιες ταχύτητες.
Η μέτρηση αυτών των κοσμικών ταχυτήτων γίνεται με πλαίσιο αναφοράς το Κοσμικό
Υπόβαθρο Μικροκυμάτων (cosmic microwave background) (CMB).
Έτσι ακριβείς μετρήσεις έδειξαν ότι κινούμεθα προς το τμήμα του Ουρανού, που βρίσ-
κεται ο αστερισμός του Λέοντα.
Ο Γαλαξίας μας μαζί με άλλους (Ανδρομέδας, τα Νέφη του Μαγγελάνου και τριάντα
ακόμη μικρότερους γαλαξίες), αποτελούν μια τοπική ομάδα που κινείται με ταχύτητα περίπου 600 km/sec προς την κατεύθυνση ενός μικρού αστερισμού, στο Νότιο ημισ-
φαίριο του Ουρανού, την Αντλία. Πρέπει να εξηγήσουμε όμως ότι η κίνηση αυτή δεν οφείλεται στην διαστολή του Σύμπαντος αλλά σε τέσσερις διαφορετικές αιτίες.
Η πρώτη αιτία είναι η βαρυτική έλξη που ασκούν οι αμέσως γειτονικοί γαλαξίες, προς
την Τοπική Ομάδα που ανήκει ο Γαλαξίας μας. Λόγω αυτής της έλξης ο Γαλαξίας μας,
καθώς και η Τοπική Ομάδα που ανήκει, κινείται με ταχύτητα 100 km/sec ως προς το κοσμικό υπόβαθρο (μέσα στο Νέφος Κόμης-Γλύπτη).
Το σμήνος της Παρθένου, μέσα στο οποίο βρίσκεται το τοπικό σμήνος, βρίσκεται στο κέντρο μιας άλλης κοσμικής υπερδομής που λέγεται Υπερσμήνος της Παρθένου.
Η βαρυτική έλξη του Υπερσμήνους προς το Νέφος Κόμης-Γλύπτη, έχει σαν αποτέλεσ-
μα να κινείται το Νέφος ως προς το υπερσμήνος με ταχύτητα 300 km/sec περίπου.
Η τρίτη αιτία, της κίνησης, οφείλεται σε μιαν άγνωστη πηγή, που βρίσκεται προς τον αστερισμό του Μικρού Κυνός, που προσδίδει στην Τοπική Ομάδα των γαλαξιών ταχύ-
τητα 370 km/sec. Λόγω του νέφους που περιβάλλει τη πηγή αυτή δεν είναι εύκολο να διευκρινιστεί η αιτία της κίνησης αυτής.
Και τέλος, το 1986 μια ομάδα επτά αστρονόμων, ανακάλυψε μια υπερμεγέθη συγκέν-
τρωση γαλαξιών, σε απόσταση 300 εκατομμυρίων ετών φωτός, προς την κατεύθυνση
του αστερισμού της Ύδρας και του Κενταύρου, στο Νότιο Ημισφαίριο. Οι μετρήσεις
τους έδειξαν μια τέταρτη κίνηση των γαλαξιών της γειτονιάς μας, προς τη νέα αυτή υπερμεγέθη συγκέντρωση των γαλαξιών, με την εκπληκτική ταχύτητα των 530 km/sec.
Επειδή αυτή η ταχύτητα είναι πολύ μεγαλύτερη των άλλων τριών, αυτή η υπερμεγέθης συγκέντρωση που την προκαλεί, ονομάστηκε «Μέγας Ελκυστής».
Όταν όμως αθροιστούν διανυσματικά οι τέσσερις ταχύτητες που οφείλονται στον Μέγα Ελκυστή, στο Υπερσμήνος της Παρθένου, στην άγνωστη πηγή που βρίσκεται στον Αστε-ρισμό του Μικρού Κυνός και τέλος στις γειτονικές γαλαξιακές ομάδες στο Νέφος Κόμη-Γλύπτη, τότε το αποτέλεσμα είναι 600km/sec όπως αναφέραμε στην αρχή.
Ο Μεγάλος Ελκυστής (Great Attractor) είναι τόσο μεγάλος σε έκταση που κατα-λαμβάνει το ένα τρίτο περίπου του Νότιου Ημισφαιρίου. Αποτελείται από πολλές μικρές ομάδες γαλαξιών αλλά και σμήνη γαλαξιών. Η μάζα του υπολογίζεται πως είναι περίπου 50.000 φορές περισσότερη από τη μάζα του Γαλαξία μας. Το κέντρο του βρίσκεται ότι απέχει από μας περίπου 300 εκατομμύρια έτη φωτός και εκεί βρίσκεται μια υπέρπυκνη περιοχή, ένα υπερσμήνος γαλαξιών, με το όνομα 3627 Abell.
Ο σχηματισμός αυτός, το υπερσμήνος 3627 Abell, είναι ο πυκνότερος σχηματισμός που
έχει μέχρι τώρα παρατηρηθεί και αποτελεί το 10% περίπου της μάζας του Μεγάλου Ελκυστή. Εκπέμπει δε έντονα ακτίνες Χ, όπως και όλες οι μεγάλες συγκεντρώσεις μά-
ζας στο Σύμπαν.
Πηγές πληροφοριών : ESA - NASA - physics4u.gr
ξίες σε μορφή εκτεταμένου φύλλου), που εκτείνονται σε μήκος εκατοντάδων εκατομμυ-
ρίων ετών φωτός. Υπάρχει όμως και μια άλλη υπερμεγέθης συγκέντρωση μάζας, ο Μεγά-
λος Ελκυστής (Great Attractor), που ασκεί τεράστια ελκτική βαρυτική δύναμη ώστε
να αποτελεί μαζί με τις υπόλοιπες δομές της κοσμικής ύλης, την αιτία της κίνησης όχι μό-
νο γαλαξιών, όπως ο δικός μας, αλλά και του σμήνους της Παρθένου στον οποίο ανήκει
και η Τοπική ομάδα (Local Group) του Γαλαξία μας, με τεράστιες ταχύτητες.
Η μέτρηση αυτών των κοσμικών ταχυτήτων γίνεται με πλαίσιο αναφοράς το Κοσμικό
Υπόβαθρο Μικροκυμάτων (cosmic microwave background) (CMB).
Έτσι ακριβείς μετρήσεις έδειξαν ότι κινούμεθα προς το τμήμα του Ουρανού, που βρίσ-
κεται ο αστερισμός του Λέοντα.
Ο Γαλαξίας μας μαζί με άλλους (Ανδρομέδας, τα Νέφη του Μαγγελάνου και τριάντα
ακόμη μικρότερους γαλαξίες), αποτελούν μια τοπική ομάδα που κινείται με ταχύτητα περίπου 600 km/sec προς την κατεύθυνση ενός μικρού αστερισμού, στο Νότιο ημισ-
φαίριο του Ουρανού, την Αντλία. Πρέπει να εξηγήσουμε όμως ότι η κίνηση αυτή δεν οφείλεται στην διαστολή του Σύμπαντος αλλά σε τέσσερις διαφορετικές αιτίες.
Η πρώτη αιτία είναι η βαρυτική έλξη που ασκούν οι αμέσως γειτονικοί γαλαξίες, προς
την Τοπική Ομάδα που ανήκει ο Γαλαξίας μας. Λόγω αυτής της έλξης ο Γαλαξίας μας,
καθώς και η Τοπική Ομάδα που ανήκει, κινείται με ταχύτητα 100 km/sec ως προς το κοσμικό υπόβαθρο (μέσα στο Νέφος Κόμης-Γλύπτη).
Το σμήνος της Παρθένου, μέσα στο οποίο βρίσκεται το τοπικό σμήνος, βρίσκεται στο κέντρο μιας άλλης κοσμικής υπερδομής που λέγεται Υπερσμήνος της Παρθένου.
Η βαρυτική έλξη του Υπερσμήνους προς το Νέφος Κόμης-Γλύπτη, έχει σαν αποτέλεσ-
μα να κινείται το Νέφος ως προς το υπερσμήνος με ταχύτητα 300 km/sec περίπου.
Η τρίτη αιτία, της κίνησης, οφείλεται σε μιαν άγνωστη πηγή, που βρίσκεται προς τον αστερισμό του Μικρού Κυνός, που προσδίδει στην Τοπική Ομάδα των γαλαξιών ταχύ-
τητα 370 km/sec. Λόγω του νέφους που περιβάλλει τη πηγή αυτή δεν είναι εύκολο να διευκρινιστεί η αιτία της κίνησης αυτής.
Και τέλος, το 1986 μια ομάδα επτά αστρονόμων, ανακάλυψε μια υπερμεγέθη συγκέν-
τρωση γαλαξιών, σε απόσταση 300 εκατομμυρίων ετών φωτός, προς την κατεύθυνση
του αστερισμού της Ύδρας και του Κενταύρου, στο Νότιο Ημισφαίριο. Οι μετρήσεις
τους έδειξαν μια τέταρτη κίνηση των γαλαξιών της γειτονιάς μας, προς τη νέα αυτή υπερμεγέθη συγκέντρωση των γαλαξιών, με την εκπληκτική ταχύτητα των 530 km/sec.
Επειδή αυτή η ταχύτητα είναι πολύ μεγαλύτερη των άλλων τριών, αυτή η υπερμεγέθης συγκέντρωση που την προκαλεί, ονομάστηκε «Μέγας Ελκυστής».
Όταν όμως αθροιστούν διανυσματικά οι τέσσερις ταχύτητες που οφείλονται στον Μέγα Ελκυστή, στο Υπερσμήνος της Παρθένου, στην άγνωστη πηγή που βρίσκεται στον Αστε-ρισμό του Μικρού Κυνός και τέλος στις γειτονικές γαλαξιακές ομάδες στο Νέφος Κόμη-Γλύπτη, τότε το αποτέλεσμα είναι 600km/sec όπως αναφέραμε στην αρχή.
Ο Μεγάλος Ελκυστής (Great Attractor) είναι τόσο μεγάλος σε έκταση που κατα-λαμβάνει το ένα τρίτο περίπου του Νότιου Ημισφαιρίου. Αποτελείται από πολλές μικρές ομάδες γαλαξιών αλλά και σμήνη γαλαξιών. Η μάζα του υπολογίζεται πως είναι περίπου 50.000 φορές περισσότερη από τη μάζα του Γαλαξία μας. Το κέντρο του βρίσκεται ότι απέχει από μας περίπου 300 εκατομμύρια έτη φωτός και εκεί βρίσκεται μια υπέρπυκνη περιοχή, ένα υπερσμήνος γαλαξιών, με το όνομα 3627 Abell.
Ο σχηματισμός αυτός, το υπερσμήνος 3627 Abell, είναι ο πυκνότερος σχηματισμός που
έχει μέχρι τώρα παρατηρηθεί και αποτελεί το 10% περίπου της μάζας του Μεγάλου Ελκυστή. Εκπέμπει δε έντονα ακτίνες Χ, όπως και όλες οι μεγάλες συγκεντρώσεις μά-
ζας στο Σύμπαν.
Πηγές πληροφοριών : ESA - NASA - physics4u.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου