Η τετράχρονη υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στο Δοκό (1989 - 1992) καταγράφηκε
ως η πρώτη συστηματική έρευνα αρχαίου ναυαγίου στην Ελλάδα, με τη χρησιμοποίηση μάλιστα των πλέον σύγχρονων για την εποχή τεχνολογικών μεθόδων.
Το ενάλιο εύρημα του Δοκού αποτελεί μια πολυτιμότατη απτή μαρτυρία για τη ναυσι-
πλοΐα, το θαλάσσιο ανταλλακτικό εμπόριο, το τεχνολογικό επίπεδο και την οικονομία
στο Αιγαίο κατά τους ύστερους χρόνους της 3 ης χιλιετίας π.κ.ε.
Η νήσος Δοκός, ανάμεσα στην Ύδρα και την Αργολική ακτή, ονομαζόταν στην αρχαι-
ότητα Απεροπία. Είναι άγονη και με λίγες πηγές νερού αλλά έχει στρατηγική θέση στις ναυτικές πορείες από και προς τον Αργολικό Κόλπο και τις ανατολικές ακτές της Λακω-
νίας. Κατοικήθηκε κατά την Νεολιθική εποχή (4η χιλιετία π.κ.ε.) αλλά η ανθρώπινη παρουσία αυξήθηκε κατά την Πρωτοελλαδική εποχή (3 η χιλιετία π.κ.ε.) όταν αναπτύχ-
θηκε η ναυσιπλοία.
Στον 13 ο αιώνα π.κ.ε. αναπτύχθηκαν οικισμοί στις περιοχές Μύτη Κομμένη και Λέδεζα. Αργότερα, ο Δοκός, έχασε τη σημασία του αλλά κατά διαστήματα, σε ιστορικές περιό-
δους, χρησιμοποιήθηκε ως ασφαλές αγκυροβόλιο ή ως στρατηγικό σημείο παρακολού-θησης του θαλσσίου περάσματος. Σήμερα ο Δοκός φιλοξενεί ψαράδες και κτηνοτρόφους.
Στις 23 Αυγούστου του 1975, ο Peter Throckmorton, πρωτοπόρος ερευνητής των βυθών,
εντόπισε μία μεγάλη συγκέντρωση σπασμένης κεραμεικής στο βυθό της νήσου Δοκός,
σε βάθος 20 μέτρων.
Αργότερα, ο Throckmorton επέστρεψε στο Δοκό με τον αρχαιολόγο Γιώργο Παπαθα-νασόπουλο και η κεραμεική χρονολογήθηκε στην Πρωτοελλαδική εποχή. Επίσης δια-πιστώθηκε ότι πιθανώς επρόκειτο για ναυάγιο του 2200 π.κ.ε. περίπου. Ακολούθησαν
δύο διερευνητικές αποστολές το 1975 και 1977, στη διάρκεια των οποίων το εύρημα χρονολογήθηκε ακριβέστερα, δηλαδή στην περίοδο ανάμεσα στο 2700 - 2200 π.κ.ε.
Επίσης, οριοθετήθηκε η έκτασή του στο βυθό σε βάθη 15 - 30 μέτρων. Επρόκειτο, αναμφίβολα, για το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο.
Λόγω της σπανιότητας του ευρήματος αλλά και της σημασίας του για την μελέτη της προϊστορικής ναυσιπλοίας, έπρεπε να προγραμματίζει τη συστηματική ανασκαφή του.
Αυτή στάθηκε δυνατόν να αρχίσει το 1989 και διήρκεσε τέσσερα έτη.
Το κεραμεικό φορτίο που ανελκύστηκε από το βυθό του Δοκού και αποτελούσε εμπό-
ρευμα πλοίου για διανομή, χρονολογείται με ασφάλεια στο τέλος της δεύτερης φάσης
της Πρωτοελλαδικής περιόδου, δηλαδή γύρω στο 2200 π.κ.ε.
Κοσμάς Λεοντιάδης
ως η πρώτη συστηματική έρευνα αρχαίου ναυαγίου στην Ελλάδα, με τη χρησιμοποίηση μάλιστα των πλέον σύγχρονων για την εποχή τεχνολογικών μεθόδων.
Το ενάλιο εύρημα του Δοκού αποτελεί μια πολυτιμότατη απτή μαρτυρία για τη ναυσι-
πλοΐα, το θαλάσσιο ανταλλακτικό εμπόριο, το τεχνολογικό επίπεδο και την οικονομία
στο Αιγαίο κατά τους ύστερους χρόνους της 3 ης χιλιετίας π.κ.ε.
Η νήσος Δοκός, ανάμεσα στην Ύδρα και την Αργολική ακτή, ονομαζόταν στην αρχαι-
ότητα Απεροπία. Είναι άγονη και με λίγες πηγές νερού αλλά έχει στρατηγική θέση στις ναυτικές πορείες από και προς τον Αργολικό Κόλπο και τις ανατολικές ακτές της Λακω-
νίας. Κατοικήθηκε κατά την Νεολιθική εποχή (4η χιλιετία π.κ.ε.) αλλά η ανθρώπινη παρουσία αυξήθηκε κατά την Πρωτοελλαδική εποχή (3 η χιλιετία π.κ.ε.) όταν αναπτύχ-
θηκε η ναυσιπλοία.
Στον 13 ο αιώνα π.κ.ε. αναπτύχθηκαν οικισμοί στις περιοχές Μύτη Κομμένη και Λέδεζα. Αργότερα, ο Δοκός, έχασε τη σημασία του αλλά κατά διαστήματα, σε ιστορικές περιό-
δους, χρησιμοποιήθηκε ως ασφαλές αγκυροβόλιο ή ως στρατηγικό σημείο παρακολού-θησης του θαλσσίου περάσματος. Σήμερα ο Δοκός φιλοξενεί ψαράδες και κτηνοτρόφους.
Στις 23 Αυγούστου του 1975, ο Peter Throckmorton, πρωτοπόρος ερευνητής των βυθών,
εντόπισε μία μεγάλη συγκέντρωση σπασμένης κεραμεικής στο βυθό της νήσου Δοκός,
σε βάθος 20 μέτρων.
Αργότερα, ο Throckmorton επέστρεψε στο Δοκό με τον αρχαιολόγο Γιώργο Παπαθα-νασόπουλο και η κεραμεική χρονολογήθηκε στην Πρωτοελλαδική εποχή. Επίσης δια-πιστώθηκε ότι πιθανώς επρόκειτο για ναυάγιο του 2200 π.κ.ε. περίπου. Ακολούθησαν
δύο διερευνητικές αποστολές το 1975 και 1977, στη διάρκεια των οποίων το εύρημα χρονολογήθηκε ακριβέστερα, δηλαδή στην περίοδο ανάμεσα στο 2700 - 2200 π.κ.ε.
Επίσης, οριοθετήθηκε η έκτασή του στο βυθό σε βάθη 15 - 30 μέτρων. Επρόκειτο, αναμφίβολα, για το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο.
Λόγω της σπανιότητας του ευρήματος αλλά και της σημασίας του για την μελέτη της προϊστορικής ναυσιπλοίας, έπρεπε να προγραμματίζει τη συστηματική ανασκαφή του.
Αυτή στάθηκε δυνατόν να αρχίσει το 1989 και διήρκεσε τέσσερα έτη.
Το κεραμεικό φορτίο που ανελκύστηκε από το βυθό του Δοκού και αποτελούσε εμπό-
ρευμα πλοίου για διανομή, χρονολογείται με ασφάλεια στο τέλος της δεύτερης φάσης
της Πρωτοελλαδικής περιόδου, δηλαδή γύρω στο 2200 π.κ.ε.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου