Το «μονοπάτι του γίγαντα» (giant’s causeway) και ο μύθος του...

Το «μονοπάτι του γίγαντα» (giant’s causeway), είναι ένα γεωλογικό φαινόμενο που εντυπωσιάζει τους επισκέπτες με τις εξάγωνες  πέτρες που εφάπτονται μεταξύ τους. 
Σε πολλά σημεία, η συμμετρία μεταξύ των βράχων είναι τέτοια, που δύσκολα πείθεται κανείς ότι η περιοχή είναι δημιούργημα της μητέρας φύσης. Κι όμως είναι. Σύμφωνα 
με τους ειδικούς, πριν από περίπου 50 με 60 εκατομμύρια χρόνια, στην περιοχή Άντριμ 
της Βόρειας Ιρλανδίας, υπήρχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα. 
Οι πολυγωνικές στήλες, είναι από βασάλτη (ηφαιστειογενές πέτρωμα), ο οποίος δημι-ουργείται με την πολύ γρήγορη ψύξη της καυτής λάβας. Όπως για όλα τα «περίεργα» 
που έβλεπαν οι άνθρωποι και δεν μπορούσαν να εξηγήσουν με τη λογική , έτσι και για 
το «μονοπάτι του γίγαντα» υπάρχει ο θρύλος, που «εξηγεί» τη δημιουργία των εντυπω-σιακών εξάγωνων βράχων που θυμίζουν παξιμάδια. Σύμφωνα με την ιρλανδική παρά-
δοση, οι στήλες που σήμερα δεν σώζονται ολόκληρες, ήταν ένας υπερυψωμένος δρόμος, 
που έφτιαξε ο γίγαντας Φιν Μακ Κουλ. Ο Φιν κάλεσε σε μονομαχία έναν άλλο γίγαντα 
από τη Σκωτία, τον Μπεναντόνερ και κατασκεύασε αυτό το υπερμέγεθες μονοπάτι για 
να ενώσει τις δύο ακτές (Σκωτίας- Ιρλανδίας) ώστε να μπορέσουν να συναντηθούν και 
να δώσουν μάχη. Ο αντίπαλος αποδέχτηκε την πρόσκληση και έφτασε στην περιοχή 
Άντριμ, όπου θα γινόταν η μονομαχία. Ο Φιν τον είδε από μακριά και συνειδητοποίησε 
ότι ήταν πολύ μεγαλύτερος από ότι υπολόγιζε κι έτσι δίστασε να αναμετρηθεί μαζί του. 
Για να σωθεί επιστράτευσε την πονηριά της γυναίκας του. Η Όνα μεταμφίεσε τον σύζυ-
γό της σε μωρό και όταν έφτασε στο σπίτι τους ο Μπεαντόνερ, του είπε ότι ο Φιν έλειπε 
για κυνήγι. Τον κάλεσε μέσα αλλά του ζήτησε να μη μιλάει δυνατά για να μην ξυπνήσει 
το μωρό τους που κοιμόταν. Όταν ο γίγαντας το αντίκρυσε, σκέφτηκε πως αν έτσι ήταν 
το μωρό, ο πατέρας του θα ήταν τόσο μεγάλος και δεν θα μπορούσε να τον νικήσει. 
Έτσι το έβαλε στα πόδια φοβισμένος. Καθώς επέστρεφε στη Σκωτία διασχίζοντας το μονοπάτι με τις εξάγωνες στήλες, το κατέστρεψε ώστε να μην υπάρχει «γέφυρα» από 
την οποία ο Φιν θα πέρναγε για τον κυνηγήσει, Έτσι τα απομεινάρια του μονοπατιού 
του γίγαντα συνέθεσαν το περίεργο αξιοθέατο που βλέπουμε σήμερα.... 

*Αναδημοσίευση από mixanitouxronou.gr

Η κρίση των δεινοσαύρων άρχισε πολύ νωρίτερα...

Δεκάδες εκατομμύρια χρόνια προτού ένας μεγάλος αστεροειδής πέσει ακτές της χερσο-νήσου του Γιουκατάν στο σημερινό Μεξικό πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, οι δεινό-
σαυροι είχαν αρχίσει ήδη να εμφανίζουν εξελικτικά προβλήματα και να έχουν «πάρει 
την κάτω βόλτα», σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Manabu Sakamoto του βρετανικού Πανεπιστημίου του Reading, προχώρησαν – με βάση τα απολιθώματα που έχουν βρεθεί 
και με τη βοήθεια εξελιγμένων στατιστικών μεθόδων- σε εκτιμήσεις για τη διαχρονική εξέλιξη του αριθμού των δεινοσαύρων.
Η ανάλυση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχε μείωση πληθυσμού σε όλα τα είδη των δεινοσαύρων, πιο γρήγορη στους μακρυλαίμηδες δεινόσαυρους (τα σαυρόποδα) και πιο αργή στα θηρόποδα, όπου ανήκει και ο τρομερός Τυρανόσαυρος Ρεξ.

Έως τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι η εξαφάνιση των δεινοσαύρων ήλθε ξαφνικά και 
ότι οι ίδιοι βρίσκονταν σε πλήρη ακμή μέχρι εκείνη την εποχή. Η νέα μελέτη ανατρέπει 
αυτή την εικόνα, δείχνοντας μια μακρά πτωτική εξελικτική πορεία, κατά την οποία συ-
νεχώς εξαφανίζονταν περισσότερα είδη δεινοσαύρων, από ό,τι εμφανίζονταν νέα στο προσκήνιο.

«Δεν περιμέναμε κάτι τέτοιο. Μολονότι η πτώση του αστεροειδούς παραμένει η πιο 
πιθανή αιτία για την τελική εξαφάνιση των δεινοσαύρων, είναι σαφές ότι ήδη είχαν 
περάσει πια την εξελικτική ακμή τους», δήλωσε ο δρ Manabu Sakamoto. «Αν και μια ξαφνική ‘αποκάλυψη’ μπορεί να υπήρξε το τελευταίο καρφί στο φέρετρό τους, οι δεινόσαυροι είχαν αρχίσει πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια να χάνουν την θέση 
τους ως το κυρίαρχο είδος στη Γη», πρόσθεσε.

Όταν έπεσε ο γιγάντιος αστεροειδής στον πλανήτη μας, προκάλεσε μεγάλες πυρκαγιές 
και σήκωσε τεράστια νέφη σκόνης στην ατμόσφαιρα, μπλοκάροντας έτσι την ηλιακή ακτινοβολία, ρίχνοντας τη θερμοκρασία και επιφέροντας εκτεταμένη απώλεια βλάστη-
σης. Όλα αυτά συνετέλεσαν σε μια κατακλυσμική οικολογική καταστροφή, από την 
οποία δεν κατάφεραν ποτέ να επιβιώσουν οι δεινόσαυροι. Η εξέλιξη αυτή άνοιξε το 
δρόμο για την επικράτηση των θηλαστικών – και τελικά του ανθρώπου.

Πηγές πληροφοριών : sciencemag.org - ΑΠΕ

Μαύρη τρύπα, «καταβρόχθισε» άστρο δίνοντας την ισχυρότερη λάμψη στο Σύμπαν...

Πριν από 2 χρόνια αστρονόμοι εντόπισαν μια λάμψη φωτός περίπου 500 δισεκατομ-
μύρια φορές πιο λαμπρή από τον Ήλιο και 20 φορές πιο έντονη από όλη μαζί τη λάμ-
ψη του Γαλαξία μας! Πρόκειται για την πιο ισχυρή λάμψη που εντοπιστεί μέχρι σήμε-
ρα στο Σύμπαν και οι ειδικοί θεώρησαν ότι ένα τέτοιο φαινόμενο δεν θα μπορούσε να 
έχει άλλη πηγή από το πιο βίαιο κοσμικό φαινόμενο, μια έκρηξη υπερκαινοφανούς 
αστέρα (supernova). Το φαινόμενο έλαβε την ονομασία (ASASSΝ-15lh).
Τώρα όμως, μετά από νέες παρατηρήσεις, ερευνητές με επικεφαλής έναν έλληνα αστ-
ρονόμο της διασποράς, τον Γιώργο Λελούδα, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτού-
του Επιστημών Weizmann του Ισραήλ και του Κέντρου Σκοτεινής Κοσμολογίας του Ινστιτούτου Νιλς Μπορ της Δανίας, συνδύασαν παρατηρήσεις δέκα μηνών από επίγεια 
και διαστημικά τηλεσκόπια, μεταξύ των οποίων του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκο-
πείου (ESO) στη Χιλή και το Hubble της NASA και ανακάλυψαν, ότι στην πραγματικό-
τητα, ή τουλάχιστον κατά πάσα πιθανότητα, επρόκειτο για κάτι άλλο, ακόμη πιο εξωτικό: τον θάνατο ενός τεράστιου άστρου, το οποίο έκανε το λάθος να περάσει πολύ κοντά από 
μια υπερμεγέθη μελανή οπή. Σύμφωνα με τους ερευνητές καθώς το άστρο έπεφτε με ταχύτητα στα βαρυτικά δίχτυα της μαύρης τρύπας εξέπεμψε αυτή την τρομερή λάμψη 
σαν να ήθελε με αυτόν τον τρόπο να στρέψει πάνω του το βλέμμα όλου του Σύμπαντος 
λίγο πριν εξαφανιστεί από αυτό.
«Μια τεράστια μαύρη τρύπα ασκεί πελώριες βαρυτικές δυνάμεις πάνω σε οποιοδήποτε άστρο που την πλησιάζει πολύ και βασικά το κάνει κομμάτια, μετατρέποντάς το σε σπαγκέτι», ανέφερε ο Γιώργος Λελούδας. 
Ένας τέτοιος θάνατος άστρου από μαύρη τρύπα είχε παρατηρηθεί μόνο δέκα φορές 
έως τώρα, αλλά κανείς δεν ήταν τόσο θεαματικός όσο ο συγκεκριμένος. Η εν λόγω περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα στο κέντρο του μακρινού γαλαξία εκτιμάται ότι έχει 
μάζα τουλάχιστον 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. 
Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».

Πηγές πληροφοριών : ΑΠΕ - physics4u.gr

Το κράτος είναι βία... (Βασίλης Ραφαηλίδης)...

"... Το κράτος είναι βία. Ο μύθος του Προμηθέα Δεσμώτη είναι σαφέστατος επ’ αυτού. 
Και δεν θα είχε λόγο ύπαρξης το κράτος αν δεν είχε στη διάθεσή του τις «δυνάμεις καταστολής». Η αστυνομία και τα ΜΑΤ είναι θεσμοποιημένη βία. Και ο στρατός είναι 
βία καλά συγκροτημένη σε δύναμη. Ο εισαγγελέας δεν βρίσκεται στην έδρα του για 
να προασπίζει, τάχα, τα συμφέροντα της κοινωνίας, αλλά για να επιβλέπει τα ταξικά συμφέροντα της τάξης που υπηρετεί. Συνεπώς ασκεί ταξική βία. Ο παπάς δεν βρίσκεται 
στο πόστο του στην ενορία για να φροντίζει, τάχα, για την πνευματική σου προκοπή, 
αλλά για να ασκεί την πιο ύπουλη μορφή βίας που θα μπορούσε να υπάρξει, αυτήν που στηρίζεται στον πολύ φυσικό φόβο του θανάτου..."

*Απόσπασμα από το βιβλίο "Καπιταλισμός, Η κρυφή γοητεία  της μπουρζουαζίας" 
Εκδόσεις "του Εικοστού Πρώτου"

Η σκοτεινή ύλη σε ένα προσομοιωμένο Σύμπαν...

Η αρχαιότερη καταγεγραμμένη ηλιακή έκλειψη...

Βρετανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι εντόπισαν την ημερομηνία της αρχαιότερης κατα-γεγραμμένης ηλιακής έκλειψης, την οποία προσδιόρισαν στις 30 Οκτώβρη 1207 π.κ.ε. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι αυτή η ανακάλυψη θα βοηθήσει στην ακριβέστερη χρονο-λόγηση των Αιγύπτιων Φαραώ και μπορεί να έχει γενικότερες επιπτώσεις για τη χρο-νολόγηση άλλων γεγονότων στην αρχαιότητα.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή Κόλιν Χάμφρεϊς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και γεωφυ-
σικής «Astronomy & Geophysics» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετα-
νίας, πήραν ως αφετηρία τους ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Ιησού του Ναυή 
της Παλαιάς Διαθήκης, όπου αναφέρεται ότι, καθώς οι Ισραηλίτες εισέβαλαν στη 
γη Χαναάν, ο Ήλιος και η Σελήνη ακινητοποιήθηκαν, ώσπου οι επιτιθέμενοι εξόντω-
σαν τους εχθρούς τους.

Σύμφωνα με τη Βίβλο, «Είπε τότε ο Ιησούς προς τον Κύριον· «ας σταθή ο ήλιος επάνω 
από την Γαβαών και η σελήνη επάνω από την κοιλάδα Αιλών». Και πράγματι εστάθη 
ο ήλιος και έμεινεν εις την θέσιν της η σελήνη, μέχρις ότου ο Θεός απέκρουσε τελείως 
τους εχθρούς των Ισραηλιτών. Ο ήλιος εσταμάτησεν ακίνητος στο μέσον του ουρανού. 
Δεν επροχώρει προς δυσμάς επί μίαν ολόκληρον ημέραν».

Ανατρέχοντας στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο, οι ερευνητές πρότειναν ως πιο σωστή 
την εναλλακτική ερμηνεία ότι τα δύο ουράνια σώματα απλώς έπαψαν να λάμπουν με 
τον συνηθισμένο τρόπο. Με αυτό το σκεπτικό, υποστήριξαν ότι επρόκειτο για ένα πραγματικό αστρονομικό φαινόμενο, μια ηλιακή έκλειψη, κατά την οποία το φεγγάρι παρενεβλήθη ανάμεσα στη Γη και στον Ήλιο, σκιάζοντας τον τελευταίο.
Η ερμηνεία τους αυτή, όπως υποστηρίζουν, ενισχύεται από το ότι η εβραϊκή λέξη που μεταφράσθηκε «έμειναν ακίνητα», έχει την ίδια ρίζα με τη βαβυλωνιακή λέξη που χρησιμοποιείται στα αρχαία αστρονομικά κείμενα για να περιγράψει τις εκλείψεις.
Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος επιστήμονας υποστήριξε ότι το συγκεκρι-
μένο βιβλικό απόσπασμα παραπέμπει σε έκλειψη, είναι η πρώτη φορά που, μετά από υπολογισμούς, κάποιος εκτίμησε ότι η εν λόγω έκλειψη δεν ήταν μια ολική ή μερική 
έκλειψη, αλλά σχετικά ασυνήθιστη δακτυλιοειδής έκλειψη, δηλαδή σχηματίσθηκε ένα ηλιακό «δαχτυλίδι φωτιάς» γύρω από το σκοτεινό σώμα της Σελήνης. Τέτοιου είδους 
έκλειψη ορατή από την αρχαία Χαναάν (σημερινή περιοχή Ισραήλ και Παλαιστίνης), σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούσε να έχει συμβεί μόνο το απόγευμα της 30ής  Οκτώβρη 1207 π.κ.ε.
Με δεδομένο ότι οι ηλιακές εκλείψεις χρησιμοποιούνται ως σταθερά σημεία στο χρόνο 
για τη χρονολόγηση διαφόρων συμβάντων, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η έκλειψη του 
1207 π.κ.ε. βοηθά να χρονολογηθεί καλύτερα η βασιλεία του Φαραώ Ραμσή του Μέγα 
και των διαδόχων του. Με βάση τις εκτιμήσεις τους, ο Ραμσής βασίλεψε από το 1276 
έως το 1210 π.κ.ε. (συν/πλην ένα έτος).

*Πηγές πληροφοριών : Astronomy & Geophysics - cam.ac.uk

Νίκος Εγγονόπουλος...

Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης όπου «χιονίζει» διοξείδιο του τιτανίου, δηλαδή τη βασική δραστική ουσία των αντηλιακών...

Αστρονόμοι, ανακάλυψαν με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble έναν ασυνήθιστο καυτό εξωπλανήτη όπου «χιονίζει» διοξείδιο του τιτανίου, τη βασική 
δραστική ουσία των αντηλιακών.
Ο εξωπλανήτης είναι ο Κέπλερ-13Ab, σε απόσταση 1.730 ετών φωτός από τη Γη, ένας 
από εξωπλανήτες με την υψηλότερη θερμοκρασία που έχουν ποτέ βρεθεί, καθώς φθάνει τους 2.700 βαθμούς Κελσίου στη φωτεινή πλευρά που βλέπει μόνιμα στο μητρικό άστρο.
Στην αντίθετη πλευρά, τη μόνιμα σκοτεινή, που είναι πολύ πιο κρύα, μεταφέρεται με τους ανέμους οξείδιο του τιτανίου, το οποίο συμπυκνώνεται σε κρυσταλλικές νιφάδες, σχημα-
τίζει νέφη και τελικά πέφτει στην επιφάνεια με την μορφή χιονιού.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή αστρονομίας Τόμας Μπίτι του Πολι-τειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «The Astronomical Journal». 
Μεταξύ των ερευνητών ήταν ο Άγγελος Τσιάρας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL).
Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων βασίζονται στις φασματοσκοπικές παρατηρήσεις που έκαναν με την κάμερα ευρέος πεδίου του Hubble στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη, 
στο μήκος κύματος του εγγύς υπέρυθρου.

Πηγές πληροφοριών : nasa.gov - amna.gr

Η στάχτη (Τάσος Λειβαδίτης)...

Μιαρές ασήμαντες λεπτομέρειες που καθορίζουν σιγά - σιγά τη ζωή σου.
Ποια ζωή σου;
Φιλοδοξίες, έρωτες, ενοχές, πανάρχαια χρέη σπατάλησαν τη ζωή σου.
Τι έμεινε;
Η στάχτη των περασμένων κάθεται στα έπιπλα, θολώνει τα τζάμια, τους 
καθρέπτες και πάνω τους γράφω καμιά φορά τα ονόματα εκείνων που 
έφυγαν.
Και άλλοτε στέκομαι στο παράθυρο και κοιτάζω τους περαστικούς, να 
πηγαίνουν στην λήθη.
Οι γυναίκες κλαίνε θυμούμενες τα ψιθυρισμένα λόγια από παλιά ειδύλλια.
Όλο ψάχνουμε απεγνωσμένα να βρούμε έναν δρόμο.
Για να πάμε που; Λοιπόν, πού ζήσαμε; Ούτε εδώ, ούτε εκεί.
Φτηνά ξενοδοχεία σε μακρινές συνοικίες.
Με τα τραχωματικά λαμπιόνια, τους βρώμικους νιπτήρες.
Όπου πάνω τους ακούμπησαν και έκλαψαν ανύποπτοι ακόμα μελλοντικοί 
δολοφόνοι, οι αυτόχειρες.
Μια νύχτα του καλοκαιριού, παιδί ακόμα, βγήκα από το σπίτι και ξάπλωσα 
στον κήπο.
Και όπως κοίταξα τον ουρανό,
Θεέ μου! Τι απεραντοσύνη; Πόσα άστρα!
Με έπιασε πανικός.
Από τότε ξέρω πως δεν θα προφτάσω.

*Από την ποιητική συλλογή «Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου», εκδόσεις Κέδρος

Ανακαλύφθηκαν τα αρχαιότερα λίθινα εργαλεία, ηλικίας 3,3 εκατομμυρίων ετών..

Πριν από δύο χρόνια, παλαιοντολόγοι ανακοίνωσαν στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρείας Παλαιοανθρωπολογίας, στο Σαν Φρανσίσκο, ότι ανακάλυψαν, στην Κένυα της Αφρικής, 
τα αρχαιότερα λίθινα εργαλεία που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και τα οποία έχουν κατα-
σκευαστεί από τους προγόνους μας.
Τα εργαλεία χρονολογούνται προ 3,3 εκατ. ετών και είναι παλαιότερα κατά περίπου 700.000 χρόνια σε σχέση με αυτά που θεωρούνταν τα πιο παλαιά μέχρι σήμερα και 
είχαν βρεθεί στη Γκόνα της Αιθιοπίας.
Η ανακάλυψη, δείχνει ότι οι πρόγονοι του ανθρώπου ήταν ικανοί για τη δημιουργία πρωτόγονων εργαλείων από μυτερές πέτρες πολύ πριν εμφανιστεί το γένος Homo 
στο προσκήνιο. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως δεν αποκλείεται ακόμη και οι Αυστραλο-
πίθηκοι, όπως η διάσημη «Λούσι», να χρησιμοποιούσαν τέτοια εργαλεία.

Τα εργαλεία ανακαλύφθηκαν σε χαμηλό βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. 
Η χρονολόγηση του γεωλογικού στρώματος με τη χρήση παλαιομαγνητικών τεχνικών (καταγράφουν τις διαδοχικές αναστροφές της πολικότητας του γήινου μαγνητικού 
πεδίου) τοποθέτησε τη δημιουργία τους προ περίπου 3,3 εκατ. ετών.

Καθώς το γένος Homo εκτιμάται ότι εμφανίστηκε πριν από 2,8 εκατ. χρόνια, το πολύ, 
αυτά τα εργαλεία είναι πολύ παλαιά για να έχουν δημιουργηθεί από τους πρώτους «κανονικούς» ανθρώπους, σύμφωνα με την κ. Χάρμαντ. Οι Αυστραλοπίθηκοι ή οι λε-
γόμενοι Κενυάνθρωποι είναι οι πιο πιθανοί δημιουργοί τους. Σε κάθε περίπτωση, σύμ-
φωνα με τους ερευνητές, το βασικό -και μάλλον αιρετικό- συμπέρασμα είναι ότι η δημιουργία των πρώτων εργαλείων άρχισε πριν την εμφάνιση του ανθρώπινου γένους 
στη Γη.

Πηγές πληροφοριών : «Science» - ΑΠΕ-ΜΠΕ

Γεώργιος Θεοτοκάς...

Τάσος Λειβαδίτης...

Μερικές από τις πιο γνωστές ρήσεις του Άλμπερτ Αϊνστάιν...

- Όταν κάθεσαι με ένα ωραίο κορίτσι για δυο ώρες, σου φαίνεται σαν δυο λεπτά. 
Αν καθίσεις σε μια αναμμένη σόμπα για δυο λεπτά, σου φαίνεται σαν δυο ώρες. 
Αυτό είναι η σχετικότητα.

- Η ηθική ενός ανθρώπου πρέπει να βασίζεται στη συμπάθεια, στην παιδεία, στις 
κοινωνικές σχέσεις. Καμιά θρησκευτική θεμελίωση δεν χρειάζεται.

- Είναι πολύ μικροπρεπές να πρέπει να παρακινείται ο άνθρωπος από το φόβο της 
τιμωρίας του ή από την ελπίδα για ανταμοιβή μετά θάνατον

- Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι μια ανθρώπινη επινόηση και εξυπηρετεί ανθρώπινες 
ανάγκες.

- Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός.

- Αν θες να ζήσεις μια ευτυχισμένη ζωή, εξάρτησέ την από ένα στόχο, όχι από ανθρώ-
πους ή αντικείμενα.

- Δεν ξέρω με τι όπλα θα γίνει ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά ο 4ος θα γίνει με 
πέτρες και ρόπαλα.

- Ο κόσμος είναι επικίνδυνος, όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό, αλλά εξαιτίας 
αυτών που τους κοιτάζουν χωρίς να κάνουν τίποτα.

Ήξερες ότι...

Ο άνθρωπος έχει εξερευνήσει λιγότερο από το 10% των ωκεανών. Κανείς δεν ξέρει τι κρύβει το υπόλοιπο 90%.

Το πιο κοντινό είδος στον Τυραννόσαυρο ρεξ (Tyrannosaurus rex) αυτή 
τη στιγμή στη Γη, είναι το κοτόπουλο.

Το Ψαρόνι (Στούρνος) μπορεί να πει κάποιες λέξεις καλύτερα από ότι ένας παπαγάλος.

Τα Αξολότλς (Axolotl) (μεξικάνικες σαλαμάνδρες) μπορούν να αναπαράξουν 
τα κομμένα τους άκρα ή ακόμα και να δημιουργήσουν άκρα που προηγουμέ-
νως δεν είχαν.

Τα στρείδια έχουν την ικανότητα να ακούν ήχους...

Δεν έχουν αυτιά ούτε διαθέτουν ακουστικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά τα στρείδια ακούν 
και ανταποκρίνονται στους διάφορους θορύβους, όπως ανακάλυψαν ερευνητές από τη Γαλλία. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι, αντίθετα με όσα πιστεύαμε ως τώρα, 
η ακοή ενδέχεται να είναι μια αίσθηση διαδεδομένη σε όλα τα μαλάκια.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπορντό στη Γαλλία εξέθεσαν 32 στρείδια του Ειρηνικού (Crassostrea gigas) σε μια σειρά από θορύβους διαφορετικής έντασης και συχνότητας – από 10 ως 20.000 hertz. Τα στρείδια - βάσει της έρευνας - κλείνουν το όστρακό τους όταν αισθάνονται απειλή ή στρες. Τα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLoS», έδειξαν ότι τα στρείδια ανταποκρίνονται στους ήχους, και μάλιστα σε ένα εύρος συχνοτήτων από 10 έως 1000 Hz.

*Αναδημοσίευση από το in.gr

Κένυα : Ανακαλύφθηκε το αρχαιότερο κρανίο από κοινό πρόγονο πιθήκων και ανθρώπων...

Παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν στην Κένυα της Αφρικής το καλοδιατηρημένο απολίθωμα ενός νηπιακού κρανίου ηλικίας περίπου 13 εκατ. ετών, το οποίο ανήκε σε κάποιο κοινό πρόγονο των πιθήκων και των ανθρώπων, που ονομάσθηκε «Νιανζαπίθηκος αλέσι».

Οι πίθηκοι είναι συγγενείς των ανθρώπων (πιο στενοί οι χιμπατζήδες και οι 
γορίλες, πιο μακρινοί οι ουρακοτάγκοι και οι γίββωνες). Ο τελευταίος κοινός 
πρόγονος ανθρώπου-χιμπατζή έζησε στην Αφρική πριν από έξι έως επτά εκατ. 
χρόνια, οπότε και διαχωρίσθηκαν εξελικτικά ο άνθρωπος και ο χιμπατζής.

Έκτοτε έχουν βρεθεί διάφορα απολιθώματα, όμως ελάχιστα είναι γνωστά για την προη-γούμενη εξέλιξη των κοινών προγόνων ανθρώπων-πιθήκων πριν από δέκα εκατ. χρόνια
 και παλαιότερα. Τα σχετικά απολιθώματα είναι σπανιότατα και συνίστανται σε μεμονω-μένα δόντια και τμήματα γνάθου. Κανένα κρανίο δεν είχε βρεθεί μέχρι σήμερα που να χρονολογείται προ 10 έως 14 εκατ. ετών.
Εξαιτίας αυτών των προβλημάτων, ήταν έως τώρα δύσκολο για τους επιστήμονες να απαντήσουν σε δύο καίρια ερωτήματα: όντως ο κοινός πρόγονος ανθρώπων-πιθήκων προερχόταν από την Αφρική και πώς έμοιαζε;

Η ανακάλυψη, για πρώτη φορά, ενός τόσο καλά διατηρημένου κρανίου, που ονομάσθηκε «Αλέσι» (από την τοπική λέξη «άλες» που σημαίνει πρόγονος), για πρώτη φορά επιτρέπει να δοθούν απαντήσεις.
Ο «Αλέσι» είχε εντοπισθεί το 2014 από τον Κενυάτη κυνηγό απολιθωμάτων Τζον Εκούζι στην περιοχή Ναπουντέτ, δυτικά της λίμνης Τουρκάνα, στη βόρεια Κένυα. Ένα γειτονικό αρχαίο ηφαίστειο πιθανώς έθαψε κάτω από τις στάχτες του το δάσος όπου κάποτε ζούσε 
ο «Αλέσι», επιτρέποντας έτσι τη διατήρηση του απολιθώματός του.
Οι ερευνητές ανέλυσαν εξονυχιστικά το κρανίο, που έχει μέγεθος λεμονιού, με τη βοήθεια των τρισδιάστατων ακτίνων-Χ του συγχρότρου της Γκρενόμπλ και συμπέραναν ότι ανήκε 
σε ένα πιθηκοειδές πλάσμα ηλικίας μόνο 16 μηνών, το οποίο αποτελεί ένα άγνωστο έως τώρα είδος, που «βαφτίσθηκε» Νιανζαπίθηκος αλέσι (Nyanzapithecus alesi).
Δεν είναι γνωστό αν το κρανίο ανήκει σε αρσενικό ή θηλυκό, ενώ εκτιμάται ότι αν είχε 
ζήσει για να αναπτυχθεί κανονικά, θα είχε βάρος περίπου 11,3 κιλών.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ιζάϊα Νένγκο του Ινστιτούτου της Λεκάνης Τουρκάνα του Πανεπιστημίου Στόνι Μπρουκ των ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature» εκτιμούν ότι ο Νιανζαπίθηκος «Αλέσι» ανήκε σε μια ομάδα πρωτευόντων που ζούσαν στην Αφρική για πάνω από δέκα εκατομμύρια χρόνια και από τους οποίους πιθανώς προήλθε ο κοινός πρόγονος ανθρώπων-πιθήκων.

Το αρχαιότερο απολίθωμα πιθήκου μέχρι σήμερα είναι μία γνάθος, που έχει βρεθεί στην Τανζανία και χρονολογείται προ 25,2 εκατ. ετών. Το αρχαιότερο καλοδιατηρημένο απολίθωμα κρανίου που είχε βρεθεί έως τώρα, είναι ηλικίας περίπου επτά εκατ. ετών και ανήκει στο Σαχελάνθρωπο του Τσαντ, ένα ανθρωπίδη πίθηκο που μάλλον βάδιζε στα δυό του πόδια.

Πηγές πληροφοριών : nature.com - ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σομαλία... Στους 25 ο αριθμός των νεκρών από επιθέσεις σε ξενοδοχείο στο Μογκαντίσου...

Τουλάχιστον 25 άτομα σκοτώθηκαν σε επίθεση που πραγματοποίησαν ισλαμιστές της 
οργάνωσης «Αλ Σεμπάμπ» σε ξενοδοχείο του Μογκαντίσου στη Σομαλία. 
Πριν οι ισλαμιστές εισβάλλουν ένοπλοι στο ξενοδοχείο εξερράγησαν δύο αυτοκίνητα παγιδευμένα με εκρηκτικές ύλες.

Το πρώτο όχημα που οδηγούσε ένας βομβιστής αυτοκτονίας εισέβαλε στο ξενοδοχείο
«Nasahablod Two», το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 600 μέτρων από το 
προεδρικό μέγαρο και κατόπιν μια ομάδα ενόπλων πραγματοποίησε έφοδο στο κτίριο, 
σύμφωνα με την αστυνομία.

Λίγα λεπτά αργότερα ένα άλλο παγιδευμένο με εκρηκτικά όχημα εξερράγη σε κοντινή 
απόσταση, δίπλα από το πρώην κτίριο όπου στεγαζόταν το κοινοβούλιο. Οι ένοπλοι 
βρίσκονταν μέσα στο ξενοδοχείο περίπου για 15 ώρες πριν οι αστυνομικές δυνάμεις καταφέρουν να θέσουν την κατάσταση υπό έλεγχο.

Πηγές πληροφοριών : ΑΠΕ-ΜΠΕ - «Reuters» - 902.gr

Μια εκπληκτική εικόνα από την Ισλανδία... Το ηφαιστειακό τοπίο σε συνδυασμό με τα χρώματα από το Βόρειο Σέλας...

Τα δελφίνια συνομιλούν στα ανθρώπινα πρότυπα...

Νέα έρευνα, επιβεβαιώνει για πρώτη φορά ότι τα δελφίνια χρησιμοποιούν μια προηγ-
μένη μορφή επικοινωνίας, παρόμοια με αυτή των ανθρώπων.
Οι ερευνητές κατέγραψαν τις συνομιλίες μεταξύ της Γιάσα και της Γιάνα, δύο δελφι-
νιών της Μαύρης Θάλασσας. Ακούγοντας τις ηχογραφήσεις είναι εύκολα διακριτό ότι πρόκειται για συνομιλίες, καθώς τα δύο θηλαστικά κάνουν παύσεις για να αφήσουν το συνομιλητή τους να τελειώσει, και χρησιμοποιούν συνδυασμό διακριτών «λέξεων» για 
να σχηματίσουν προτάσεις.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο Φυσικό Καταφύγιο Καραντάγκ στη Φεοντόσια της 
Ρωσίας. Τα δύο δελφίνια καταγράφηκαν να συνομιλούν σε μια πισίνα στο καταφύγιο 
και η ανάλυση της συνομιλίας τους εντυπωσίασε τους ερευνητές.

«Ουσιαστικά, η συμπεριφορά αυτή μοιάζει με μια συνομιλία μεταξύ δύο ανθρώπων», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής της μελέτης...
Τα δύο θηλαστικά παρήγαγαν μία σειρά από παλμικούς ήχους, ο κάθε ένας από τους οποίους ήταν διακριτός και αντιπροσωπεύει ένα φθόγγο ή μια λέξη στη γλώσσα των δελφινιών. Αυτοί οι παλμοί συνδυάζονταν σε μορφή προτάσεων και ήταν σαφές ότι 
τόσο η Γιάσα όσο και η Γιάνα περίμεναν να τελειώσει το άλλο δελφίνι πριν απαντήσουν.
«Αυτή η γλώσσα παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά σχεδιασμού που υπάρ-
χουν στην ανθρώπινη γλώσσα, γεγονός που δείχνει ένα υψηλό επίπεδο νοη-μοσύνης και συνείδησης στα δελφίνια, καθώς και ότι η γλώσσα τους μπορεί 
να θεωρηθεί φαινομενικά ως μια πολύ ανεπτυγμένη ομιλούμενη γλώσσα», εξήγησαν οι ερευνητές.

Τα δελφίνια είναι ήδη γνωστό ότι παράγουν περισσότερα από χίλια είδη διακριτών 
σφυριγμάτων για να επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά τα νέα στοιχεία δείχνουν 
ιδιαίτερα προηγμένη συμπεριφορά με τη μορφή πραγματικής συνομιλίας μεταξύ 
δύο ατόμων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε 
το περιεχόμενο και το νόημα αυτών των συνομιλιών.

Πηγή πληροφοριών : ΑΠΕ

Η φύση αποκαλύπτεται... (Προσωπικό κολάζ)...

Μίμης Φωτόπουλος...

Αρκετά δισεκατομμύρια άστρα στον Γαλαξία μας, έχουν τουλάχιστον έναν εξωπλανήτη που μπορεί να είναι βραχώδης και να έχει νερό σε υγρή μορφή...

Ο πλανήτης Δίας έχει τώρα 69 δορυφόρους...

Ο πλανήτης Δίας είναι τερατώδης. Η μάζα του είναι 317 φορές μεγαλύτερη από την 
μάζα της Γης, συνίσταται κυρίως από μεταλλικό υδρογόνο και διαθέτει πάρα πολλούς δορυφόρους. Οι μεγαλύτεροι από αυτούς, οι τέσσερις δορυφόροι του Γαλιλαίου (Γανυμήδης, Καλλιστώ, Ιώ και Ευρώπη), ανακαλύφθηκαν το 1610. Ήταν τα 
πρώτα σώματα που βρέθηκαν να περιστρέφονται γύρω από ένα ουράνιο σώμα που 
δεν ήταν ούτε η Γη, ούτε ο Ήλιος. Από τον 19ο αιώνα και μετά, οι αστρονόμοι ανα-
κάλυψαν δεκάδες μικρότερους δορυφόρους, στους οποίους δίνονταν ονόματα σχετι-
κά με τον μυθολογική ζωή του θεού Δία.
Ενώ οι καταγεγραμμένοι δορυφόροι του Δία ήταν 67, πριν από λίγες μέρες οι αστρο-
νόμοι Scott Sheppard, David Tholen και Chadwick Trujillo επιβεβαίωσαν την ανακά-
λυψη δυο ακόμα δορυφόρων, τα ονόματα  των οποίων είναι S/2016 J1 και S/2017 J1. Περιφέρονται σε απόσταση περίπου 21 και 24 εκατομμύρια χιλιόμετρα αντίστοιχα 
από τον Δία.
Έτσι οι δορυφόροι του πλανήτη – γίγαντα έγιναν 69.
Αλλά μόνο οι 15 από αυτούς, που περιφέρονται στις εσωτερικές τροχιές με την φορά 
της ιδιοπεριστροφής του Δία, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως γνήσιοι δορυφόροι του. 
Οι υπόλοιποι είναι πιθανότατα αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος που αιχμα-λωτίστηκαν από την βαρύτητα του Δία. Αυτός ο πληθυσμός των εξωτερικών δορυφό-
ρων έχει μικρό μέγεθος, μερικοί έχουν διάμετρο 20 με 40 χιλιόμετρα, ενώ οι περισσό-
τερου έχουν διάμετρο μόλις 1 με 2 χιλιόμετρα και είναι δύσκολο να εντοπιστούν. 
Οι περίοδοι περιφοράς των δορυφόρων του Δία κυμαίνεται από 7 ώρες έως 1000 
ημέρες!
Ο εντοπισμός των δυο νέων δορυφόρων έγινε τυχαία σε φωτογραφίες που ερευνούσαν 
τα μακρινά αντικείμενα στην ζώνη Kuiper.

* Πηγή πληροφοριών : blogs.scientificamerican.com

Τζων Λοκ (John Locke) (1632 - 1704 κ.ε)...

Σαν σήμερα... 28 Οκτώβρη του 1704, πέθανε ο Άγγλος φιλόσοφος Τζων Λοκ (John Locke),
από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του Διαφωτισμού και κύριος εκπρόσωπος της Εμπειριοκρατίας.

Οι δύο βασικές αρχές της φιλοσοφίας του : 
1. Δεν υπάρχει έμφυτη ιδέα στο ανθρώπινο πνεύμα.
2. Όλες οι επιμέρους γνώσεις προέρχονται από εσωτερική εμπειρία (εσωτερική δραστηριότητα της ψυχής) ή εξωτερική εμπειρία (τίποτα δεν γίνεται αντιληπτό από το νου αν πρώτα δεν γίνει αντιληπτό από τις αισθήσεις).

Η φιλοσοφία του Λοκ στηρίζεται στη θεωρία της γνώσης που έχει βάση τον εμπειρισμό 
και τον υλισμό. Στο «Δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση» (1690) το οποίο επεξεργά-στηκε επί 20 χρόνια ο Λοκ υπογραμμίζει: έμφυτες ιδέες και αρχές θεωρητικές ή ηθικές συμπεριλαμβανομένης και της ιδέας του θεού δεν υπάρχουν!
Όλες οι ιδέες προέρχονται από δυο πηγές : την εξωτερική εμπειρία (αίσθηση) και 
την εσωτερική εμπειρία (σκέψη). Για τον Τζων Λοκ ηθικά καλό είναι δημιουργεί ευχαρίστηση και μειώνει τον πόνο διατηρώντας την αρμονία ανάμεσα στα προσωπικά 
και στα δημόσια συμφέροντα. Αυτή η αρμονία επιτυγχάνεται με τη «σοφή και αφοσιω-
μένη συνειδητότητα». 

Για τις απόψεις του υπέρ της ανεξιθρησκείας όπως διατυπώθηκαν σε τέσσερις επιστολές του και στο έργο «Στη Λογική του Χριστιανισμού» ο Λοκ συνάντησε τη μήνη του θρησκευτικού (προτεσταντικού στην προκειμένη περίπτωση) κατεστημένου της εποχής 
του, ενώ οι κοινωνικο-πολιτικές του αντιλήψεις, όπως διατυπώθηκαν στις «Δυο πραγ-ματείες για την κυβέρνηση» στερέωναν την έννοια της «λαϊκής κυριαρχίας», αφού προέβλεπαν έλεγχο και λογοδοσία της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας περιορί-ζοντας τις κυβερνητικές δραστηριότητες στη απόδοση δικαιοσύνης και στην άσκηση διεθνών διπλωματικών σχέσεων.
Μάλιστα ο Λοκ νομιμοποιούσε κάθε βίαιη αντίδραση των λαών απέναντι σε «ανεύθυνες κυβερνήσεις».

Οι ιδέες του Λοκ επηρέασαν σημαντικά τους Άγγλους ντεϊστές αλλά κυρίως τον Βολταίρο και τους Γάλλους υλιστές του 18ου αιώνα. Παράλληλα έγιναν πρόπλασμα για τον ουτοπικό σοσιαλισμό του 19ου αιώνα και τροφοδότησαν την έκφραση των Μαρξ και Ένγκελς στα περί δικαίου της αστικής κοινωνίας κατά της φεουδαρχίας.
Αξιοσημείωτη ήταν η προσφορά του Λοκ και στην ανάπτυξη της προοδευτικής παιδαγω-γικής. Το έργο του «Μερικές σκέψεις για τη μόρφωση», όπου η πρόταξη των φυσικών τάσεων του παιδιού ως βάθρου για τη στήριξη της πρώτης παιδείας αποτελεί ακόμα «κλασική πραγματεία» της παιδαγωγικής.

Κοσμάς Λεοντιάδης

Τιμή και δόξα...

28 Οκτώβρη 1940...

Στις 3 το πρωί της 28ης Οκτώβρη 1940, ο Ιταλός Πρέσβης Ε. Γκράτσι επιδίδει στον 
Έλληνα δικτάτορα Ι. Μεταξά τηλεγραφική διακοίνωση, με την οποία η φασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας, που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Βρετανία, 
απαιτούσε - ως «έμπρακτη» απόδειξη της ουδετερότητας της Ελλάδας - να της 
επιτραπεί να καταλάβει στρατιωτικά ορισμένες θέσεις στρατηγικής σημασίας επί 
ελληνικού εδάφους (δίχως να προσδιορίζει ποιες).
Η επίδοση του τελεσιγράφου ήταν ουσιαστικά μια τυπική υπόθεση, δεδομένου ότι 
οι απαιτήσεις της ιταλικής πλευράς ήταν εξωφρενικές, αόριστα διατυπωμένες, ενώ 
έδιναν περιθώριο μόλις 3 ωρών για την αποδοχή ή την απόρριψή τους. 
Η επίθεση ήταν προαποφασισμένη. Αυτό εξηγεί και την αντίδραση του Μεταξά, 
ο οποίος δεν έκανε τίποτε άλλο από το να αναγνωρίσει την κατάσταση: «Alors, 
c'estla guerre» (σ.σ. «ώστε έχουμε πόλεμο») ήταν η απάντηση που έδωσε στον 
Ιταλό πρέσβη. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος άρχιζε.
Η επιλογή στρατοπέδου στη νέα ενδοϊμπεριαλιστική διαμάχη που είχε ξεσπάσει, δεν 
είχε να κάνει με τις ιδεολογικές συγγένειες της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας, 
αλλά με τα στρατηγικά συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης και τους δεσμούς 
που είχε αναπτύξει με το βρετανικό κεφάλαιο. Οπως αποδείχθηκε πάντως στην 
Κατοχή, η αστική τάξη της χώρας μας δεν είχε καμιά διάθεση για ουσιαστική αντίσ-
ταση. Την αντίσταση την έκανε ο ίδιος ο λαός, μέσα από το ΕΑΜ και με μπροστάρη 
το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.

*Από τον Ριζοσπάστη (28 Οκτώβρη 2017)

Έρευνες σε οικοσύστημα της Ανταρκτικής που ήταν κρυμμένο για 120.000 χρόνια...

Ομάδα επιστημόνων υπό την ηγεσία της British Antarctic Survey (BAS) σχεδιάζει μια έκτακτη αποστολή με σκοπό τη διεξαγωγή ερευνών σε ένα μυστηριώδες θαλάσσιο οικοσύστημα το οποίο ήταν κρυμμένο κάτω από τους παγετώνες για χρονικό διάστημα 
το οποίο υπολογίζεται πως μπορεί να φτάνει ακόμα και τα 120.000 χρόνια- ειδικότερα, στόχος των ερευνητών είναι να διαπιστώσουν πώς το συγκεκριμένο οικοσύστημα θα αντιδράσει στην περιβαλλοντική αλλαγή η οποία λαμβάνει χώρα στην ευρύτερη περιοχή.

Η απόσπαση/ δημιουργία του παγόβουνου Larsen C Ice Shelf A68, που έχει μέγεθος τετραπλάσιο αυτού του Λονδίνου, αφήνει έκθετα περίπου 5.818 τετραγωνικά χιλιόμετρα πυθμένα. Η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει μία εξερευνητική αποστολή με πλοίο στην περιοχή, πριν οι βιολογικές «κοινότητες» που ζουν εκεί αρχίσουν να μεταβάλλονται, λό-
γω της κίνησης του γιγαντιαίου παγόβουνου. Ωστόσο, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο 
εάν το παγόβουνο συνεχίσει να απομακρύνεται από τον υπόλοιπο παγετώνα.

Εικόνες από δορυφόρους θα υποδείξουν ποιες επιλογές υπάρχουν για πλοήγηση ανάμε-
σα στους πάγους, και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, η ομάδα θα περάσει τρεις εβδο-
μάδες τον Φλεβάρη του 2018 στο ερευνητικό πλοίο RRS James Clark Ross.

«Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε πώς η θαλάσσια ζωή αντιδρά σε μια δραματική αλλαγή περιβάλλοντος. Κανονικά χρειάζονται χρόνια για να σχεδιαστούν θαλάσσιες ερευνητικές αποστολές...όλοι κάνουν ότι χρειάζεται για να γίνει αυτό (αυτή 
η αποστολή). Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι το παγόβουνο να απομακρυνθεί αρκε-
τά από τον εναπομένοντα παγετώνα, και ο πάγος να λιώσει έτσι ώστε να μπορούμε να κινηθούμε με ασφάλεια. Είναι συναρπαστικό να σκεφτόμαστε τι μπορεί να βρούμε» 
είπε Κατρίν Λίνσε, θαλάσσια βιολόγος της British Antarctic Survey, η οποία ηγείται 
της αποστολής. 
Σημειώνεται ότι η περιοχή που εκτέθηκε είναι η πρώτη για την οποία «ενεργοποιείται» 
η διεθνής συμφωνία που έγινε το 2016 από την CCAMLR (Commission for the Conser-
vation of Antarctic Marine Living Resources). Η συμφωνία αυτή υποδεικνύει συγκεκ-
ριμένες περιοχές επιστημονικής έρευνας σε περιοχές που έχουν αποκαλυφθεί λόγω της κατάρρευσης ή υποχώρησης παγετώνων στην Ανταρκτική. 

Πηγή πληροφοριών : bas.ac.uk

Γιατί ο νάνος πλανήτης Δήμητρα (Ceres) εξάπτει τη φαντασία των επιστημόνων;

Η NASA ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες ότι αποφάσισε να παρατείνει για δεύτερη 
φορά (σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό της) την αποστολή του σκάφους Dawn 
στον νάνο πλανήτη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 
Άρη και Δία. Γιατί οι επιστήμονες επιμένουν στην εξερεύνηση της Δήμητρας; 
Ποια μυστικά μπορεί να κρύβει; 
Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον γεμάτο εκπλήξεις, όπως αποδείχθηκε, γιγάντιο βράχο του Ηλιακού μας συστήματος. 

Η αποστολή

Όταν ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα η Δήμητρα, αν και αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης, τελικά οι επιστήμονες εκείνης της εποχής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο απλώς για έναν μεγάλο αστεροειδή. Όμως η Δήμητρα όπως φαίνεται ασκούσε 
μια παράξενη έλξη στους επιστήμονες, οι οποίοι κάποια στιγμή αποφάσισαν ότι πρέπει 
να ταξιδέψουμε σε αυτήν και να τη γνωρίσουμε από κοντά. Η NASA αποφάσισε να στείλει ένα σκάφος στη Δήμητρα και τον Μάρτιο του 2015 το σκάφος έφτασε στον νάνο πλανήτη κάνοντας μια στάση πρώτα σε έναν μικρότερο νάνο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, την Εστία.

Οι πρώτες παρατηρήσεις και μετρήσεις του Dawn έδειξαν ότι η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της Δήμητρας είναι μείον 113 βαθμοί Κελσίου. Διαπιστώθηκε ότι ο νάνος πλα-νήτης αποτελείται από ένα παράξενο μείγμα βράχων και πάγου σε ποσοστό 60% και 40% αντίστοιχα, που οι επιστήμονες δεν έχουν δει αλλού στο Ηλιακό μας σύστημα.

Η Δήμητρα, που έχει ηλικία 4,5 δισ. ετών, διαθέτει στην επιφάνειά της πολύ νερό σε μορ-
φή πάγου, η προέλευση του οποίου παραμένει επίσης απροσδιόριστη. Δεν αποκλείεται μάλιστα να υπάρχουν μεγάλες ποσότητες υπόγειου νερού ή και ένας υπόγειος ωκεανός, όπως στον δορυφόρο Εγκέλαδο, αν και το πιθανότερο είναι ότι αυτός υπήρξε κάποτε, αλ-
λά όχι πια σήμερα. Ότι κι αν συμβαίνει, οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι η Δήμητρα 
μπορεί ακόμη και τώρα να φιλοξενήσει (μικροβιακή) ζωή.

Ακόμη, οι επιστήμονες ανακάλυψαν στον νάνο πλανήτη φορτισμένα ηλιακά σωματίδια, καθώς ο ηλιακός άνεμος αλληλεπιδρά με τη Δήμητρα, από το οποίο συμπεραίνεται ότι 
η τελευταία ίσως διαθέτει μια ασθενή ατμόσφαιρα.

Οι κρατήρες και το ηφαίστειο

Το Dawn αμέσως μόλις έφτασε στη Δήμητρα εντόπισε δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλί-
δες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα διαμέτρου 98 χλμ. Ο κρατήρας ονομάστηκε Occator. 
Η φύση αυτών των κηλίδων παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν 
ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης. Άλλοι επιστήμονες εικάζουν ότι πιθανώς πρόκειται για ένα ηφαίστειο που αντί για πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει νερό. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι στον κρατήρα σχημα-τίζεται τακτικά ομίχλη, η παρουσία της οποίας σύμφωνα με τους ειδικούς ενισχύει το σενάριο της παρουσίας πάγου σε αυτόν. Ανάλογο φαινόμενο εντοπίστηκε στη συνέχεια 
και σε έναν ακόμη κρατήρα της Δήμητρας, τον Kupalo.

Το Dawn εντόπισε στη Δήμητρα ένα όρος που έλαβε την ονομασία Ahuna Mons. Το όρος έχει ύψος περίπου πέντε χιλιάδες μέτρα με απότομες αλλά ομαλές πλαγιές και από ψηλά μοιάζει με μια γιγάντια πυραμίδα. Όλα τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι το όρος αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα μεγάλο ηφαίστειο πάγου (κρυοηφαίστειο), το οποίο εκτιμάται 
ότι δημιουργήθηκε μάλιστα σχετικά πρόσφατα, πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρό-
νια.

Προς το παρόν παραμένει ασαφές με ποια υλικά τροφοδοτείται το κρυομάγμα του εν 
λόγω ηφαιστείου. Το κρυομάγμα πιθανώς αποτελείται από ένα μείγμα αλάτων χλωρίου 
ή αμμωνίας και παγωμένου νερού. Πάντως ορισμένοι πλανητικοί επιστήμονες δεν έχουν ακόμη πεισθεί ότι όντως το Ahuna Mons είναι κρυοηφαίστειο και περιμένουν περισσό-
τερα στοιχεία επ’ αυτού.

Τα υλικά της ζωής

Πριν από 7 μήνες η NASA ανακοίνωσε ότι το Dawn εντόπισε πάνω στη Δήμητρα οργα-
νικά μόρια που περιέχουν άνθρακα, μόρια που αποτελούν τους θεμελιώδεις λίθους της 
ζωής στη Γη. Οι οργανικές ουσίες φαίνεται να έχουν σχηματισθεί στον ίδιο τον πλανήτη 
και να μην προέρχονται από πτώσεις αστεροειδών ή κομητών.  Ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ιταλίας στη Ρώμη, δήλωσαν ότι η Δήμητρα εμφανίζει ομοιότητες με τους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου Ευρώπη και Εγκέλαδο, οι οποίοι έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτουν υπόγειους ωκεανούς.

Είναι η πρώτη σίγουρη ανακάλυψη οργανικών μορίων σε σώμα που βρίσκεται στη μεγά-
λη ζώνη αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία. Τέτοια οργανικά μόρια έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί σε μετεωρίτες και αστεροειδείς.

Οι οργανικές ουσίες στη Δήμητρα είναι κυρίως συγκεντρωμένες σε μια περιοχή έκτα-
σης περίπου 1.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν 
γνωρίζουν την ακριβή χημική σύσταση αυτών των οργανικών μορίων.

Η νέα εξερεύνηση

Μετά την απόφαση για τη νέα παράταση το Dawn θα πάρει εντολές αλλαγής τροχιάς 
από το κέντρο ελέγχου στη Γη (το Εργαστήριο Αεριώθησης JPL στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας) για να κατέβει χαμηλότερα από κάθε άλλη φορά, σε ύψος έως 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας, ενώ έως τώρα δεν είχε πλησιάσει χαμηλότερα από τα 385 χιλιόμετρα. Προτεραιότητα για τους επιστήμονες, κατά τη 
δεύτερη παράταση της αποστολής, αποτελεί το να συλλέξουν στοιχεία μέσω του φασματομέτρου ακτίνων γάμμα και νετρονίων του σκάφους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνθεση του ανώτερου στρώματος της Δήμητρας και της ποσότητας 
του πάγου που περιέχει.

Ακόμη το Dawn θα τραβήξει με την κάμερά του εικόνες της γεωμορφολογίας της Δή-
μητρας και θα κάνει ορυκτολογικές μετρήσεις μέσω ενός άλλου φασματομέτρου που διαθέτει. Όταν το σκάφος ξεμείνει από καύσιμα υδραζίνης, θα παραμείνει σε σταθερή τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη, σαν τεχνητός δορυφόρος του. Για να προφυλαχθεί 
η Δήμητρα από μια πιθανή μόλυνση με γήινα μικρόβια, εάν το Dawn έπεφτε πάνω της, επελέγη η λύση μιας σταθερής τροχιάς στο διηνεκές, ακόμη κι όταν πια δεν θα μπορεί 
να επικοινωνήσει με τη Γη, κάτι που αναμένεται να συμβεί στο τέλος του 2018.

*Αναδημοσίευση από το physics4u.gr